Tuesday, November 30, 2004

Masaafo/Jiifto: Rabbiga Damaashaad Ku Suga!

Dannigii Xaawo iyo Aadan baa
Dadkii iyo Eebbe kala diloo
Shaydaan baa duufsaday naflihii

Waqay waa deeqsi jecel
In uu daajiyo nimcadiisa darar
Intii dooyadiisa noqota iyo
Intaan daba galin ibliis

Waa duul sharka dooniyoo
Ku bixi duf iyo belaayo oo
Dariiqii Eebbe diide oo
Sanam iyo dhagax doorte oo
Wixii dadka bi’inayiyo
Xumaan loo wada dareer

Docdiisaa la magansadaaye
Cadhaa daartoo Eebbe dhirif
Koluu dunida maansheeyo iyo
Dabkii Soddom iyo Gomoriyo
Ciqaab aan soo daahinoo
Degdeg wax gumaadi soo
Kuwii daba maray Waqood
Abaal uma helin dabeed

Dacdaro iyo silica daran
Ma doono Eebbe diif
Naxariisaan loo aaba dayin
Iyo isagaa leh deeqi badan

Ibraahin kuu doortay buu
Firkiisii ka door bidoo
Heshiis buu inaga dalboo
Faracii Daa’uud dhaliyo
Cadradii Yuusuf u doonanayd
Ruuxiisaa ku soo degoo
Jibriil baa u diiqay eray
Bishaaradii Eebbe daaranaa
Diric ay umuli doonto oo
uur bay dig tidhi dabeed
Yuusufna waa loo digoo
inuu daryeelaa la faray

Degmo san Beytulaxam
Habeenku goortuu dumaye
Dunidu ay wada seexataa
Dugaal iyo daar ma haysanine
Mooro dad kale leeyihiin
Maryama ay docatay fool
Masiixuna ku dhashay darteen

Samadii baa noo dillaacday oo
Xumihii waa la duugay oo
Dambigii waa dhamaaday oo
Sharkii baa dabar go’oo
Badbaadaa noo soo degtoo
Eebaa docdeena haatan yimid
Oo heshiis aan dumaynin baa
Qalinka lagu wada duugtayoo
Dambigii jacayl baa baddalay
Mashxarad aan abid damayn
Farxad hees durbaanka tuma

Yaraan wuxuu daalaa dhacaba
Durba wuu tabar galoo
Emmaanu’eel tii Eebbe doon
Dalkii uu joogi jiray iyo
Dushii Naasireet ka durug
Dulkaa iyo Galiile aad
Wabi Urdun dooxadiisii gaadh
Durdurkii mukhuur daf yidhi
Dadkii halkaa joogay iyo
Eraygu daaftoo dhan gaadh
Wax duulku la yaabo iyo
Murti laga wada durduur
Laysku wada daaray oo
Hadalkii meel dheer dawaaf
Nafluhu jacaylkiisii darar
Dul aan dhawayn iyo gucluhu
Illaa Dimishiq ka yimid

Kuwii aan waxba daalacane
Indhaha nuurkii ka demay
Durba waa loo furoo
Farxad bay daawani cariga

Kuwii aan dalan doolinee
Laxaadkii dar u beelay iyo
Curyaankii dawarsani jiriyo
Dhulkay dalan baabiyaan
Oo durdurada bootin dhistaan

Kuwii jinnigu dardaray
Ee waalida diblaha u xidhnaa
Masiixaa dabiib u noqdoo
Bushigii waa laga dul qaadayoo
Rabbay daacad u caabudaan

Kuwii qabriga la dul dhigee
Dadkoodii uu ka quustayee
U dawaafay aakhiro xaggeed
Geeridii waa laga daafacoo
Ruuxoodii la soo dabaalyayoo
Xayi baa durba laga dhigoo
Eebbay dar u caabudaan

Daab iyo cudur kuwuu
Jidhkoodu uu silic danqado
Sayidkaa ka daaweeyay oo
Fayo iyaga oo daahiray
Daanshaha farxad dakaynayaan

Kuwii daban jiray mallaay
Shabagga kolkay daadiyeen
Dalaq wax u yidhaahda iyo
Hadday daaleen wax li’i
Rabbigu soow uma doojinoo
Xadhkihii markii ay dareen
Dubaaqoodu wax uusan filan
Iyo dooni buuxda ma hanan

Kumaan kun kuwii soo didee
Isaga xigmad ka doonayee
U dib jiray dhaax aawadii
Kolkii daranyadii haysay iyo
Diiftiyo uu arkay gaajadii
Maxaa docdiina yaalla oo
Dadka laga dhex heli karaa
Su’aal iyagii soo ma dirin
Shan muufoo la soo dubiyo
Laba kalluun la soo dabay ah
Soo looma keenin durbaba
Duco soo ma uusan ku darin
Dool wixii halkaa joogay iyo
Durduur shan kuni ma dharag
Dibiradaa wixii ka hadhay
Toban iyo laba dambiil
Xertiisii dib soow uma gurin

Duufaan xumi goortay kacdee
Doontii khatar ay gashee
Xawaaridii baqo wada dideen
Gargaarkiisa ay dalbeen
Dabayshii soo dhacaysay iyo
Baddii soo ma uu dajinoo
Amarkiisa kuma uusan damin

Wax aan dareenkeennu garan
Fajac aan dulkaan ooli jirin
Masiixii noo soo degee
Noo daabaana qaaday baa
Dartii samuhu noogu duxay

Xigmad aan deelqaaf lahayn
Hadal aan durqumo ku jirin
Murti dux iyo nuxurba leh
Oon qarniyo laga daalahayn
Iyo waxaan dhaxallay dahab

Kuma durduursiin karee
Waxyar baan kuu dul mari
Eebbe deeqduu na siiyay iyo
In yar oo dulucdii ah baan
Ujeedada ka dambaysa iyo
Nuxurkeeda u daadagiye

Rabbaa duco la magansadaa
Masiix wixii laga doono iyo
Diiqi waxaa leh isaga
Dambigoo laynaga cafiyay
Badbaado aan dabar lahayn
Nimcada aan durduurano iyo
Daa’imkaa samo laga helaa

Kuwaa xaqa door bidee
Ruuxiisu dugaalka u yahay
Khayr baa ku soo degoo
Dacdaro waa laga dhawrayoo
Sharkana ka durkaa la yidhi

Jacayl ka Eebbe dugul
Deriska caashaq ku dara
Beentu waa shay darane
Dibnaha ka ilaasha dulun
Runta daanyo u noqdoo
Doonaa la yidhi kalgacal

Iimaan aan dahaadh lahayn
Dadabsi iyo dabbaal ahayn
Danaysi iyo daba ool muraad
Dariiqii Masiixa iyo dulkii
Sayidka aan daba galloo
Naf teenna u dooro daawadii
Dumarka oon dalaaqno iyo
dangalo aan la wadaajiniyo
Xaqa oo aan duudsinaa
Dalaaf iyo waa guul daree
Wax daran yaynaan daf odhan

Daleel u sahami naftoo
U diid daandaasi kibir
Dadkuna ha ka nabad galeen
Dibnaha qawl ka soo bixiyo
Addinkoo wax daara iyo
Dayrkood ka tallaabsatiyo
Daala dhaaf reero kale

Nafluhu gef ma daayo ee
Haddii lagu daaro xumo
Dhinac lagu dumiyo feedh
Dulxumo yay ku qaadinoo
Daafac yuu galin qudhee
U dhiib daankaaga kale
Darbada haw ceshee walaal

Dunidu waa eef yaree
U danqada kuwa bukoo
Bushigood ka dabiibto iyo
Daawaynta jiroolihiyo
duljoogsiga salaanta iyo
ducadood aamiin tidhaa
yaa deeqda naflaha cadiban

Daran iyo Eebaa leh deeq
Dadkuna waa galinba cayn
Mar baa lagu doojiyaa
Marna lagu daba marshaa
Hadday kuu da’do daruur
Laguu dumo maal dabeed
Bakhayl dayriya ha noqon

Dibjirkood quudisiyo
Dagaaga ood arad tirtiyo
Agoonta ood u diir naxdiyo
Daryeelka waayeel dayacan
Ayuu daa’imkaa ku faray
Adna lagugu doojin jeer

Waa duul insigu qaaliyee
Waligaa ha dayicin naflaha
Kuwa lagu duugay jeel
Loo diiday xoriyaddii
Dan iyo aan lahayn muraad
Wixii loo dawaro kolkaa
Iyo salaantuba waw danee
Ha dayn booqashada dabeed
Doorkaaga ha gabin bulshada

Ardaalkaan qab la doobyinee
Dallicin isla weyni doqon
Dagalka uu ku nool yihiyo
Beesha ay dan wadaag yihiin
Dabac iyo adeeggeeda duman
Daabad lagu reeyo iyo
Walaal door roone jira
Dirac loo baxsado iyo
Ikhwaan dalandalka jecel
Reeruhu ay ku diirsadaan
Masiixu kaasuu dooray oo
Derajo iyo jannadiiba degi

Rabboow adigaa leh dahar
Adaan duug noqonin waa
Daal adigaan xiiq lahayn
Adaan waligaa doorsoominoo
Waxaad doraad samaysay iyo
Naxariis taadu ay durduri

Adaa daanyi noo noqdoo
Dhiiggii aad noo daadisaa
Dambigii naga maydhay oo
Baraar kaan dubi jiriyo
Waaq dhaacin waad doorisoo
Samihii soo dabaashay oo
Daliil waxaa noogu filan
Ruuxaaga aad soo dirtiyo
Nimcada aan durduuraniyo
Xaqii oo daahir noqdiyo
Rajada aan ku daaqsaniyo
Kalgacal diiranoo ka yimid
Docdaa aad naga jirtiyo
Dushaada iyo samirka badan

Danigu waa male ducfiye
Waxaan darab kugu sugnaa
In aad soo degato oo
Intaad adigu dooratiyo
Dadkaaga aad qaado oo
Halkaad noo diyaarisiyo
Jannadii aan dakayno abid

Ducadaa waa la aqbalee
Ku dara aamiin dabeed
Rabbiga damaashaad ku suga

Brother Mohammed

Geeraar: Ruuxii Ilaahow


Brother Mohammed

Gabankii Eebeheenee
Daa’uud loogu abtiriyoow
Israaiil firkiisoow
Aarkii Yuhuudoow
Ruuxii Ilaahoow
Eraygii Waqay ee
Dunida loo abuuroow

Awaloow Masiixoow
Iftiinkii baxaayoow
Nuurkii abaadoow
Ilays aan damaynoo
Cidi aasi karinoow
Abid kii jiraayoow
Alfa iyo Omeegoow
Aadanaha hortiisaba
Kii ahaani jirayoow
Asalkii Waqay ee
Innaba aan doorsoon
Laga eegahaynoow
Waligii ma iishoow

Boqorkii ammaantee
Haybad loo ogaayee
Uumiyaha dhammaan
Ifka inta joogtiyo
Inta aadday aakhiro
Lagu soo ag qabanee
Asaagiisu jirinoow

Amiirkii nabadoow
Cafis kii abaadshee
Kuwii isaga aabiyay
Dambigoodii oofshee
Aan lahayn asaayee
Aarsi aan aqoonoow

Aabihii jacaylkoow
Dambigeenna awgii
Asiiliguu lahaa iyo
Alabkii carshiga sare
Arinkeenna uga yimid
Loo ajalay gefkeennoow

Naxariis abkeedoow
Dhibta uu arkaayiyo
Cabashadii aadmiga
kii ahaa ijaaboow

Sayidkii adduunkoow
Kii abuuray dunidee
Erayguu yidhaahdaba
U ahaani jirayee
Ammar oo dhan yeeshoow

Unuggii nimcaadoow
Kii anfaca bixiyee
Kumanaan arsaaqee
Agagaarkuu joogiyo
Gaajo ool agtiisoow

Rabbigii arwaaxdoow
Aadan intuu dhalay
Kay ku oogsadeeneen
Rejo eeganaynoow
Jinnigiyo ibliiskiyo
Shaydaanka ubadkii
Kii ammarka siiyee
Ay ka anfariireen
Erayguu yidhaahdee
Ka adkaa sharleydoow

Arbihii itaalkee
Quwad loo ogaayoow
Xoog kii abaadeen
Marna laga adkaanee
Qolo aabiyaynee
Aan laga irdhoonoow

Agmadkii axkaantoow
Xigmad aanaheedoow
Kii loo ogaayee
Aqli laga isiriyoow
Abwaanoow aftahankii
Soo askumay aqoontoow
Orta kii yaqaanee
Hadalkana abuuroow
Ilaheeda garashada
Kaan lala ekaynoow

Sayidkaan addeecnoow
Kaan uruursan maalee
Oori aan lahaynee
Aqal aan u hoyanee
Arrimaha adduunkiyo
Waxa yaal arladan iyo
Aan asiibin damac ee
Ku abaaday khayrkoow

Kali ayda meeroow
Cidla aag wareegoow
Afartan maalin soon iyo
Duco aawadeen iyo
Xumaheen ka ooyoow

Samir eheladiisoow
Kii la aabiyaayee
Af lagaado oo idil
Dusha aayar saartoow
Qurux iyo edaab iyo
Rabbigii asluubtoow

Axdigii heshiiskoow
Dambigii abkoowgeen
Dhiiggiisu aasoow
Warsan kii inshaaree
Injiilka noogu baaqee
Samaha noo ahaayoow

Xayi kii ahaayee
Ka adkaaday iilkee
Loo oofshay samadee
Carshigiisii aadee
Eebeheen la joogee
Ayaantaa qiyaamaha
Kaan eeganaynee
Abshir noo ahaayoow

Ma awaalo beenoo
Asaraar ma fiicnee
Afka lagama qaadoow
Sayidkaan addeecnee
Xertiisii ahaanee
Injiilkiisa raacnee
Eraygiisa weyn iyo
Magaciisa Eebahay
Ku nidhaahnay aamiin
Idilkood dadkiisiyo
Intaa aamintee sugi
Ruuxiisu oonkiyo
Ha ka saaro eelaha
Ha arkeen ayaankaa.

AIDS iyo Adiga

"Iska jir AIDS saa jiree, ibtaatu yeysan iil ku geyn!"

Bal aan tan beerka uga dhaco! AIDS waxaa laga soo gaabiyay “Auto Immune Deficiency Syndrome.” Haddii si kale loo yiraahdo, AIDS-ku waxaa uu tabar tiraa oo uu taag darreeyaa habka difaaca taasoo jirka ka dhigta mid aan iska difaaci karayn natiijooyinka halista ah ee ka dhasha qaaxada, kansarka, iyo oof wareenka iyo weliba cudurro kale oo fara badan. Haddii aan loo saldhigin halistan waxaa imanaya geeri—geeri runtii xanuun badan.

Waxaa jirta in jirku uu ka samaysan yahay hab isku dhafan iskuna xiran oo haddii hal hab ama xubini ay caafimaad darro soo food saarto waxay afka ku dhufataa qayla dhaan kaalmo doon ah. Qayla dhaantaas waxaa ay ku dooni in jirka intiisa kale uu la soo gaaro kaalmo degdeg ah; jirka ayaa xinjiraysta, maadooyin dawo ah ayuu jirku isku soo butaaciyaa kolkaasna waxaa xarigga soo goosta maadooyin jirka difaaca kuwaas oo burburiya jeermiskii nafta halista ku ahaa. Wakhti gudihiis, jirkii caafimaad qabaahi isaga ayaa is daweeya isna dayac tira dhib badan la’aan. Hababka caafimaadka qaba ayaa bogsiiya kuwii xanuunsanaa. Haddii uusan jirku sidan isugu soo gurman, xanuun iyo geeri ayaa ku billaaban xubnaha buka kuna fidaya kuwa kale oo dhan.

AIDS-ku hab wadashaqayneedka jirka ayuu minjaha u rogaa oo uu madaxa hoos u mariyaa. Jirka ayaa awoodi weynaya in uu is difaaco. Cudurkii ayaa kolkaas xoogaysan oo fidaya illaa jirka oo dhami uu taag beelo. Dhimasho ayaa kolkaas ku xigi.

Bal aan hadda muuqaalkaas sii qaadaa dhigno oo aan isla eegno benu’aadamka iyo jirkiisa la yaabka leh sida uu u samaysan yahay. Benu’aadamku waxaa uu ka kooban yahay shaqsiyaad gooni gooni ah oo aan aad uga duwanayn dhismaha jirka qofku ka kooban yahay. Qofkan isaga ah ee saas u samaysan ayaa ka mid ah bulshada, dadka iyo qarankaba kuwaas oo isku wada tiirsan qofkastaahina uu kaalintiisa ka soo baxo taas oo keenta caafimaad kuwada joog. Caafimaadka waxaa lagu dhowraa oo lagu daryeelaa habab kala duwan. Haddii hababka xanuunsani ay taageero u diri waayaan kuwa taagta daran oo buka, jirka “adduunka” naftiisa ayaa ugu dambaynta gacan gelaya.

Waa iska caddahay in rasuul Bawlos uu xiriirkan xasaasiga ah fahmay. “Waayo, sida aynu xubno badan ugu leennahay jidhkeenna, oo aan xubnaha oo dhammuna isku shuqul u ahayn, sidaas oo kalaan, innagoo badan, Masiixa isku jidh ku nahay, oo midba midka kale waa xubnihiisii.” (Rooma 12:4-5). “Laakiin Ilaah baa jidhka isku hagaajiyey isagoo tan ugu daran maamuus badan siinaya, inaan jidhku qaybsanaan, laakiin in xubiniba xubinta kale u welwesho. Haddii xubin qudha xanuunsato, xubnaha oo dhammu way la xanuunsadaan. Haddii xubin la maamuuso, xubnaha oo dhammu way la farxaan.” 1 Korintos 12: 24-26. “Naxariis lahaada sida Aabbihiin naxariis u leeyahay. Siiya oo waa laydin siin doonaa; qiyaas wanaagsan oo hoos u riixriixan oo ruxan oo buux dhaafaya ayaa laydinku siin doonaa faraqiinna, waayo, qiyaastii aad ku qiyaastaan ayaa laydiinku qiyaasi doonaa.” Luukos 6:36, 38.

Maaddaama aan nahay kiniisad caalami ah, masuuliyaddeenna ugu horraysaahi waa in aan aan garab istaagnaa xubnaha kale ee jirka Ciise Masiix: kuwa dhulgariirku halakeeyay ee ku sugan El Salvador, kuwa uu la tegay AIDS-ku ee ku sugan Africa, kuwa dagaalada sokeeye barakiciyeen sida Soomaalida iyo guud ahaanba Bariga Africa, kuwa ay daadadku dhibaateeyeen ee ku sugan Bangladesh iyo Mozambique, iyo kuwa duufaanado ku dhufteen ee ku sugan koofurta Maraykanka.

Haddii intaas laga soo tago, waxaan ku dhex jirnaa nolol dhammaystiran oo caadi ah waayo masiibooyin, cuduro, iyo dulmiba waa qayb ka mid ah xaqiiqta nolosha oo waa ay dhacaan. Deeqsinimadeenna waxaa mudan kuwa innaga liita. Kuwa wax haystaahi waa difaaca jirka, fuuq celin, iyo awoodda iyo kartida kuwa intaba la’.

Haddii aan sidaas yeeli weyno, miyaanba laga yaabin in innagu aan u gacan galno AIDS ruuxi ah oo faafa?

Wednesday, November 17, 2004

Somalia Today: Bishop Giorgio Bertin


Father Giorgio Bertin, Bishop of Somalia & Djibouti

The immediate causes of the human disaster in Somalia are due to:

a) gross violations of human rights under former President Siad Barre;
b) the resulting struggle for political power;
c) famine because of civil war and drought;
d) Islamic fundamentalism against the very small Christian community.

The remote causes were:
a) Colonialism, the cold war, unjust economic order, trade of weapons;
b) exasperated individualistic approach of the Somalis, superiority complex, looking down on manual labour, the difficulty in making a state out of a nation.

The Church's contribution can be:
a) to help the international community to be aware and to change a world that punishes the weak;
b) to popularise the social teaching of the Church, especially through a better collaboration at the Conference level in its use of radio and mass media;
c) Caritas should help everywhere but without neglecting its Christian identity;
d) more brotherhood among different Christian denominations especially among the Muslims;
e) no tribal discrimination in our Churches and to this end we should institute commissions to combat the evils of tribalism;
f) witness of our faith in Christ starting with the Church leaders through a life of detachment, brotherhood, prayer, serious work, humility and service.

Former Somali Government Killed Bishop, Christians Charge


Our Beveloved Bishop Who is Now in Heaven

Nairobi, Jul. 16, 2003 (CWNews.com) - Somali Christian leaders have charged that Bishop Salvatore Colombo of Mogadishu, was killed in cold blood 12 years ago, at the order of the former government of President Siad Barre. Members of the Somali Christian Community made the disclosure during a meeting of the Somali National Reconciliation Conference, being held in Nairobi, Kenya. The Christian representatives, who are still fighting for recognition as the talks that have brought together leaders of Somalia's many conflicting factions, told CWN that Bishop Colombo was killed after defying the Barre government on the purchase of land for an impoverished tribe.

Sunday, November 14, 2004

Somalia's Tiny Christian Community Reportedly Under Fire


A pro Bin Laden radical group in Mogadishu

Nairobi, Kenya (CNSNews.com) - Christian persecution in Islamic Somalia is on the rise, and humanitarian aid workers from the West are also under attack by Muslim radicals, according to a Christian human rights organization.

The UK-based Barnabas Fund is hoping to draw international attention to an unreported situation in the Horn of African country, which has been without a functioning administration for more than a decade.

A regional observer here said crimes against Christians and Westerners would likely lead to further isolation of Somalia, and also accelerate the growth of Islamic fundamentalism there.

About 99.5 percent of the Somalia population is Muslim. The small Christian minority comprises ethnic Bantus as well as humanitarian workers and expatriates.

The recent wave of violence began early last October, when two armed men killed an elderly Italian nun, Dr. Annalena Tonneli, in front of a hospital in Borama. Tonneli had been involved in humanitarian work in Somalia for 30 years.

Later that month, expatriates Richard and Enid Eyeington, were shot dead by several gunmen in their home inside a school compound.

The Eyeingtons, a British couple in their 60s, had been working for SOS Children's villages in Somaliland.

A Kenyan national working for a Seventh Day Adventist mission southwest Somalia, was murdered last month by Islamist radicals.

Campaigners believe these victims may have been targeted for their faith.

Early last year an extremist Islamist group in Mogadishu called Kulanka Culimada issued a statement saying all Somali Christians were apostates from Islam and should be killed.

The Barnabas Fund, which works among Christians in Islamic nations, said the threats were reportedly prompted by the Christian decision to send delegates to peace talks, which are currently being held in neighboring Kenya.

It said extremists were trying to prevent representatives of the Christian community from participating in the efforts to bring an end to decades of war and unrest.

At a session of the peace talks, where Somali Christian representatives called for freedom of religion and assembly, movement and political representation, they were shouted down by Muslim delegates, Barnabas Fund said.

The Muslims insisted Somalia had no Christians needing representation at the negotiating table, and declared Islam to be the country's official religion.

Several religious figures in the Kenyan capital, Nairobi, told CNSNews.com there seemed little hope that the issue of Christian persecution would be addressed soon.

They said evangelism efforts were not going ahead in Somalia because of the volatile security situation.

One Catholic priest, speaking on condition of anonymity, said the persecution issue was "the greatest challenge" facing Christians in countries neighboring Somalia.

"It's a problem very close to our hearts, but action is yet to be taken," he said.

Somali Bantus are a minority Christian group whose physical, cultural and linguistic characteristics distinguish them from the Cushitic majority.

They have long been considered as second-class citizens in Somali society, exploited as laborers, and excluded from education, land ownership and political opportunities and representation.

Many are in refugee camps in Kenya, and a significant number has migrated to the United States, to avoid further persecution in their homeland.

Earlier this year, Somalia delegates participating in the peace talks agreed to a charter providing for freedom of worship but also recognizing Islam as the official religion.

According to the Barnabas Fund, Somali Muslims regard Christianity as "a foreign religion of their historic enemies in Ethiopia and of their former colonial masters, the Italians and the British."

"Most Somalis take it for granted that a true Somali is a Muslim and converts to Christianity must be traitors," it said in a statement.

The State Department's recently released report on international religious freedom described the Christian minority in Somalia as "small" and "extremely low profile".

It also reported that the number of Somalis adhering to "strains of conservative Islam" was growing, as was the number of Islamic schools funded by "religiously conservative sources."

Photo credit: http://news.bbc.co.uk/media/images/38342000/jpg/_38342531_demo150.jpg

Somalis Infuriated By Religious Persecution Claims


A file photo of the Mosque of Mogadishu

By Ali Halni, IOL Correspondent

MOGADISHU, December 27 (IslamOnline.net) – Somalis reacted angry to a claim by a British Christian organization that there is a Christian minority in the East African country and that they are being religiously persecuted.

The Barnabas Fund – a charity concerned about Christian minorities across the world – alleged on December 18 that 50,000 – or 5.% - of Somalia’s 10-million population are Christians, and that several cases of violent attacks against them took place during 2003.

The two allegations were vehemently repudiated by Somalis.

“These are baseless claims because Muslims make up 100 per cent of the Somalia’s population – which means there is Christian minority in the country,” the Somali Ulema Council deputy chairman told IslamOnline.net.

Nur Baroud said there are Christian Somalis in European countries, but they should not be artificially inflated as a minority group.

Somalia’s tribal traditions make it necessary for inhabitants to show loyalty to their all-Muslim tribes, a fact which had ended all Christian missions in failure and made the country declare Islam its official religion.

Baroud also refuted the Fund’s claims that Muslims in Somalia regard Christianity as a foreign religion of their historic enemies in Ethiopia and of their former colonial masters, the Italians and the British. “Somalis do not hate those people for their religion, but rather because they had occupied their country.

The occupation is still there, as Somalis still feel its pinch 40 years since,” he asserted. The fund had alleged that a number of Christians have been imprisoned and killed over the years, churches destroyed and Christians persecuted.

‘Charade’
Islamic scholars in the country dismissed the allegations as a new attempt to interfere into the country’s domestic affairs.

“Creating a Christian minority that does not exist here could pave the road for these ambitions to materialise,” said Islamic scholar Youssef Torhami.

He noted that Somalia would not have denied Christian minority if it had really existed.

No problems have sprung up from the presence of Christians in Muslim countries, as the precincts of Islam determine the relation between Muslims and people of other faiths.

He challenged the British charity to come up with a trace of a single Christian citizen in Somalia.

“It is rather a media charade to tarnish the image of the country’s Islamic identity here,” charged the scholar.

The Barnabas Fund said on its website that it would organize a February meeting to hear first hand testimonies of allegedly persecuted Christians from the Muslim world.

Analysts said that religious persecution is a ready-made accusation that could be tailored to chalk up political gains.

Source: http://www.islam-online.net/English/News/2003-12/27/article02.shtml

Saturday, November 13, 2004

A Response to "Somalis Infuriated By Religious Persecution Claims"


A file photo of Mogadishu Cathedral

I read Somalis Infuriated By Religious Persecution Claims with great disbelief. I am not sure where Ali Halni, the writer of the article I am responding to, was when twelve Somali Christians were murdered for their faith in Mogadishu from 1994-1996.

Many of these Somali Christians were well-known and honorable citizens. Their only fault was their faith in the Lord Jesus Christ. I am writing this response with great knowledge and experience.

I was pastoring the house church in Mogadishu in which the murdered saints belonged to—I was their pastor and they were my flock. Ali Halni and the Somali Sheiks he quotes are simply in denial—there are thousands of Somali Christians in Somalia and I know many of these underground believers who cannot show their faith in public for they fear for their lives.

To say that there are not Somali Christians in Somalia is a shameful claim. It was in 1994 when the severity of the persecution against the Somali Christians skyrocketed. Somali Muslims lashed out against a small house church in Mogadishu where I was co-pastoring.

Liibaan Ibraahim was the first Christian martyr. He was shot to death one early morning when he was reporting to work. He was a nurse by training. Dr. Ahmed Gobe was next Somali Christian to be murdered. He was shot one evening when he was returning from his clinic. His bullet-ridden body was found the next morning.

Another member of our underground church who was martyred was Mohammed Haji. He was a former university professor who was educated in Canada. Mohammed was rebuilding the school system in Mogadishu that suffered under the civil war. He was then kidnapped and assassinated by Somali Muslim fanatics.

Another Somali Christian to be murdered was the famous Sheekh Doon. He and his wife were shot and killed in their bedroom in KM.4 area when some gunmen had broken into their home one night. Their children escaped physical harm.

Another Somali Christian member, Saleebaan Mohammed, was snatched from the bus he was riding home from work and was executed publicly in broad day light near Mogadishu University.

The Islamists who committed this horrible murder held a long sermon over Saleban’s body chronicling how he supposedly misled many Somalis by converting them to Chrsitainity!

Only two members of our underground church in Somalia, have survived the carnage, myself and another believer. The murderers are still roaming in the streets of Mogadishu with impunity. The local authorities are not holding them responsible but the Lord will.

Neither denial nor persecution will destroy the Somali Church. Our risen Lord, Jesus Christ, is her Protector and he will make sure that the gates of hell will not prevail her. The Islamic scholar, Youssef Torhami, is not a spokes person for the Somali Church. His challenge to the Barnabas Fund “to come up with a trace of a single Somali Christian citizen in Somalia” is simply unrealistic at the best and malicious at the worst; who will guarantee the security of that single Somali Christian in lawless Somalia? However, I am a Somali Christian leader and I am willing to meet you--drop me a line if you are serious.

God has accepted those martyrs into His glorious Kingdom of Heaven. They were faithful to Jesus Christ and to His Testimony until the end. As Jesus said in the Book of Revelation chapter 2, “Be faithful, even to the point of death, and I will give you the crown of life.”

May God grant that those murderers will come to see the light that Jesus Christ is Lord, may they ask Jesus Christ to forgive them of their sins, or they will burn and suffer eternally in the lake of fire, the second death. For God alone has power over the second death.

Peace & Milk,
Brother Warsameh (B.Th., M.Div.)
Somali Evangelist
bwarsameh@yahoo.com

Source:http://64.233.161.104/search
q=cache:fiIUfRlWoL4J:209.157.64.200/~brotherwarsameh/in-forum+somali+evangelism&hl=en

Monday, November 08, 2004

Taariikhdii Xaaji Faarax Oomaar

11 Aug 2003

Xaaji Faarax Oomaar Ileeye waxa uu ka mid ahaa dadkii ugu horreeyey ee bilaabay hormoodkana u ahaa dhaqdhaqaaqii halganka siyaasiga ah ee xornimo-doonkii Soomaaliyeed. Waxa kale oo Xaaji Faarax Oomaar uu ka mid ahaa dadkii fara-ku-tiriska ahaa ee awoodda u lahaa in ay sirta qalinka wax ku hilaadiyaan amaba wax ku suurayn karaan ee dad hortii wax bartay. Waxa uu ka mid ahaa Faarax Oomaar carruurtti ugu horreysey ee hesha waxbarashada casriga ah waayadii isticmaarku soo galay dhulkeena. Xaaji Faarax wuxuu wax ku bartay meelo kala duwan oo dalka gudihiisa iyo dibeddiisaba ah.

Sida ay taariikhduba xusto waxa uu Faarax Oomaar geed dheer iyo mid gaabanba u fuulay sidii uu isu hortaaagi lahaa dulmigii iyo cadaadintii lagu hayey dadkii Soomaaliyeed ee la gumaysanayey. Halgankii xornimo-doonka ee Xaaji Faarax Oomaar waxa uu ahaa mid siyaasi ah, waxanu ku astaysnaa in si aan xoog iyo jujuub ahayn oo nabad gelyo ah lagu muujiyo dareenka diidmo ee shacabka, laguna raadiyo xaqa iyo xuquuqda ay dadkiisa iyo dalkiisu u leeyihiin in ay madax-bannaani helaan oo sida quruumaha kale ee dunidana iyagu ka tashadaan masiirkooda.

Xaaji Faarax Oomaar waxa uu ahaa nin indho-furan oo la socda, xogogaalna u ah siyaasaddii caalamka ee xilligaas waayo cilmiga uu bartay ee qanuunka (law) iyo waayo aragnimada uu ka helay dalalkii uu tegay ayaa uu suurto geliyey inuu si fudud u fahmo sirta gumeysiga iyo xeelaha uu isticmaalo si uu u addonsado dadka uu haysto.

Waxa uu Faarax oomaar sameeyey isku dayo fara badan iyo dadaal uu ku raad-goobayey in uu ku qanciyo Soomaalida iyo caalam-weynaha kaleba in dadkiisa iyo dalkiisu ay xaq u leeyihiin in ay xoroobaan oo iyagu is maamulaan, waxana hal-ku-dhigyadiisa lagu xasuusto ka mid ahaa:

Hayaay na cunyeey; naga soo gaadhaay! Waxa uu hal-ku-dhiggani ahaa hordhacii warqad uu Xaaji Faarax Oomaar u diray Golihii Ummadaha (League of Nations) dagaalkii kowaad ee dunidu markii uu dhammaaday 1918kii.

BARBAARIDDII IYO WAXBARASHADII FAARAX OOMAAR
Xaaji Faarax Oomar waxa uu ku dhashay Degmada Xagal ee Gobolka Saaxil, Somaliland, sannadkii 1879kii. Qoyska Reer Oomaar waxa uu ahaa xool dhaqato hodan ah oo aad looga tixgelin jiray bulshada dhexdeeda. Taasi waxay u suuro gelisay in Farax oo da’adiisu aad u yar tahay uu helo waxbarasho, waxana lagu daray malcaamad qur’aan. Muddo markii uu beesha dhexdeeda qur’aanka ku dhiganayey, ayaa aabbihii Oomaar Ileeye u qaaday magaalada Berbera, halkas oo uu ka sii watey barashadii qur’aanka kariimka ah iyo Af-carbeedka.

Ka dib markii gumaystayaasha reer Yurub magaalada Berlin ku qaybsadeen dhulalkii ay boobayeen ee Qaaradda Afrika sannadkii 1884kii, ayaa waxa Somaliland qoondaysigii qori-tuuradka ahaa ku helay gumaysigii Ingriiska. Ujeedooyinka gumeysi ee Ingriiska oo badnaa ayaa waxaan kka madhnayn sidii diinta masiixiga loogu beeri lahaa Somalida oo 100% muslim ahayd. Dadka Somalidu iyaga oo og arrintaa ayey Ingriisku markii uu dalka soo galayba ay heshiis qoraal ah la galeen. Waxana ka mid ahaa qodobyadii heshiisyadaa inaan Ingriisku dalka ka samayn karin dugsiyo waxbarasho oo faafiya diin aan ahayn ta islaamka.

Nasiib-darro muddo yar ka dib, Ingriisku waxaa uu jebiyay heshiiskaas waxanu ka furay meel la yidhaaho Dhaymoole oo u dhow magaalada xeebta ku taal ee Berbera dugsi Baaderi oo lagu barto diinta masiixiga. Dugsigaas cusub oo Diinta Kiristaanka fidinteeda looga gol lahaa ayaa waxa lagu xareeyay kow iyo toban (11) wiil oo uu Faarax Oomaar ka mid ahaa.
Furitaanka dugsigaas waa laga xumaaday markii la ogaadey, waana lagu kacay oo waxa ka-hor-yimid odayaashii heshiiska amuurtaas ku saabsan hore ula galay Ingriisaka iyaga oo kaashanaya shacbweynihii Somaliyeed. Lama qoran arday dambe, waanu xidhmay dugsigaas markii dambe.

Haddaba nimankii baaderiyaasha ahaa ayaa markii ay arkeen inaanu dugsigu sii jiri doonayn, waxa ay 11kii arday ee lagu bilaabay u qaadeen magaalada Cadan si loogu soo baro diinta kiristaanka iyo tacliinta kale ee maadiga ahba. Xilligaa baaderigu Cadan u qaaday ardaydaas waxa Faarax Oomaar da’diisu ahayd qiyaastii toddoba jir jir. Inamadii kale ee lala qaaday Faarax oo dhammaantood da’doodu aad u yarayd waxa ka mid ahaa:

1: Ciise Faranji
2: Fideer
3: Xuseen Kaatoli
4: Axmed Cali (Micheal Mariano aabihii)
5: Maxamud Diiriye Suulaawe

Faarax Oomaar waxa la geeyey dugsi la odhan jiray Marry Church School oo ku yaalay badhtamaha Cadan. Faarax dugsigaas ayuu ku dhammaystay waxbarsahsiisa ilaa dugsiga sare halkaas.

Kow iyo tobankii wiil ee baaderigu qaatay shan ka mid ahi waxay noqdeen kiristaan lixina muslim, wuxuuna faarax Oomaar ka mid ahaa lixdaa muslimnimadoodii ilaahay u badbaadiyey. Sida laga soo xigtay dhallinyaradii ay wax wada baran jireen, waxa Farax oo awelba diinta islaamka aad u yaaqaanay caado u ahayd inuu hoosta ka akhriyo qullhuwalaha marka loo dhigayo casharrada diinta kiristaanka oo ardayda khasab ku ahayd inay bartaan.
Faarax Oomaar wuxuu dalka dib ugu soo laabatay 18 sannadood ka dib isaga oo 25 jir ah. Waxanu isla markiiba guursaday gabadh la odhan jiray Shaqlan Buureed oo Reer Berbera ahayd, waxanay u yeelatay oo alle ka siiyey wiil keliya oo la odhan jiray Jaamac Faarax Oomaar kasoo dhintay isagoo aabbihii X. Faarax Oomaar weli nool yahay. Jamac X. Farax wuxuu ifka kaga tegey gabadh keliya oo la yidhaaho Ugaaso Jaamac X. Faarax Oomaar oo ilaa hadda nool.

BILOWGII HALGANKII X. FAARAX OOMAAR
Markii uu soo dhammaystay waxbarashadii dugsiga sare ee uu dalka ku soo laabtay 1904 ayaa dawladda inggiriisku u magacowday inuu noqdo taliyaha ciidamada bariga Somaliland ee Rakuublayda (Regiment sergent camel crops), taasoo ahayd markii ugu horreysey ee uu qabto shaqo dawladeed. Shaqadaas ayaa ahayd tii uu Faarax Oomaar ku dareemay gumeysigii lagu hayey dadkiisa. Faarax Oomaar oo ahaa nin ilaahay hibo u siiyey geesinimo iyo af-tahanimo,ayaa waxa uu si aan gabbasho lahayn isu hortaagay, una diiday dulmigii, cadaadintii, iyo duudsigii xuquuqda dadka Soomaaliyeed uu ku hayey gumaysigu.

Ingriiska ayaa u yeedhay Faarax Oomaar oo su’aalay waxa ninka madow ku filan dhinacyada mushahaarada, raashinka iyo darajada iwm. waxanu Xaajigu ku jawaab celiyey xog xigmadaysan oo hoosta ka xarriiqaysa xeel-dheerida garashadiisa iyo fikirkiisa siyaasiga ah, waxanu Xaajigu ugu jawaabey Ingriiska in ninka madow ay ku filan tahay inta ninka cad ku filnaan karta dhinac kasta! Jawaabtani waxa ay af-kala-qaad iyo lama filaan ku noqotay Ingriiskii, waxanay horseeday in isha la geliyo Faarax Oomaar oo loo fiirsado, gaadh gaarahina uu hoosta kala socdo dhaqdhaqaaqiisa.

Markii Ingirisku ogaaday in Faarax Oomarr ka horjeedo ujeedooyinkooda gumaysiga ku dhisan, kana xanuunsanayo tacadiga lagu hayo dadkiisa, ayaa waxaa u muuqatay in Faarax yahay dhibaato ku soo fool leh maamulkoda. Waxay dareemeen in Faarax Oomaar uu yahay nin firfircoon, ilbax ah, aftahmo ah oo dadka soo jiidan kara, isla markaana lahaa aqoon sare oo aan xilligaa dalka ka jirin, sidaa daraadeed waxaa la isla gartay in Faarax Oomaar isha lagu hayo. Waxa maamulkii Ingriiisku sameeyay ciidan Somali ah oo dabagal ku sameeya, lana socda dhaqdhaqaaqiisa meel kasta oo uu joogo, kuwaasoo mushahaaro dheeraada loogu qoray.

Waxa Faarax Oomaar la geliyey cidhiidhi dhinac walba ahaa oo marba isa soo tarayey, iyadoo loo sameeyay shirqoollo iyo qoraalo been abuur ah si dambi loogu helo. Waxa mudan in la tilmaamo shirqool caan noqday oo ahaa qoraal been abuur ah oo ay sameeyeen karaanigii xafiiska Faarax Oomaar iyo rag kale oo ka mid ahaa madaxdii Soomaalida ee ciidamada Ingiriska la shaqaynaysay sannadkii 1911. Nimankaasi waxay qoreen waraaq ay ka dhigeen inay ku socoto Sayid Maxmaed Cabdille Xasan oo xilligaas dagaal kulul kula jiray gumeysigii Ingriiska. Waraaqdan oo wadatay shaabaddii iyo saxeexii Faarax Oomaar, waxa loo dhiibay askari Somali ah oo kooxda shirqoolka waday ay sii qorsheeyeen jidka uu marayo iyo xilliga uu baxayo. Ka dib waxa la sii dhigay ciidamo jid-gooyo ah tuulada la yidhaaho Ina Af-madoobe, halkaasoo lagu qabtay askarigii iyo warqaddii uu sidayba.

Markii warqaddii loo geeyey DCgii xukumayay magaalada Burco, waxa uu isla markiiba shaqadii ciidamada dawladda Ingriiska laga eryeyey Faarax Oomaar oo markaa derejo sare oo ciidan lahaa. In kasta oo Faarax laga eryay shaqadii haddana ma noqon mid ka joojisa halgankii uu kula jiray gummaystaha, wuxuuna fagaarayaasha kala hadli jirey dadka, isagoo ka dhaadhicinaya waxyeelada Ingiriiska iyo xukunkiisa, fartana ugu fiiqaya isku dirka iyo iska horkeenka qabaa’ilka Soomaalida (Divide and Rule), taasoo ahayd tiir dhexaadkii siyaasaddii gumeysigii Ingiriiska

Inkastoo garaadka siyaasiga ee dadku uu hooseeyey oo aanu Faarax ka helin gacan fiican, haddana waxaa u suurto gashay inuu sii wato halgankii uu ku jirey. Isagoo isticmaalaya hal-ku -dhigyadiisii ay ka mid ahaayeen:

Ingirisku waxa uu xuquuqda binu-aadamka kaga yimaaddaa xafiiska la yidhaahdo Colonial Office ee London ku yaal.

Faarax Oomaar markii uu muddo joogay dalka oo uu intaa waday baraarujin iyo hoga tusaaleyn ayaa waxa uu ka helay deeq waxbarasho (Scholarship) jaamacad ku taalla India oo la yidhaaho Aligar University halkaas oo uu ku bartay cilmiga shuruucda (law).
Barashadii cilmiga qaanuunku waxay u noqotay Faarax Oomar furihii ugu weynaa ee u u furay jidkii uu u mari lahaa halgankiisa gobonimo-doonka ah ee siyaasiga ah, waxayna u noqotay hub uu kula dagaalamo gumaysigii Ingiriska ee haystay dalka.

Intii uu Hindiya waxbarashada u joogay, ayaa waxa uu Faarax la kulmay macallimiin waaweyn oo jaamacaddiisa wax ka dhigi jirtey, kawasoo uu ka dhegeystay casharro ka hadlayey dhibaatooyinkii gumaystuhu ku hayey dadyowgii ku noolaa Afrika, Aasiya iyo Laatiin Ameerika ee la gumaysan jiray. Waxaa kale oo xilligaa uu India joogay u suurto gashay in uu la kulmo dhaqdhaqaaqii gobonimo-doonka ee Hindiya oo ay hogaaminayeen Mahatama Gandi, Juwahaaralal Nehru iyo Maxamad Cali Jinaax. Waxa Faarax Oomaar uu saaxiibtinimo dhow la samaystay geesigii weynaa ee Mahatama Gaandi oo markaa waday halgankiisii lagu yaqaanany gacan- ka-hadal la’aanta (non-violent). Fikraddaas oo uu Faarax Oomaar aad ugu bogay ayaa sal u noqotay halgankiisii. Wuxuu kaloo uu xidhiidh la yeeshay raggii la odhan jiray (rijaalul nahda) ee hogaaminayey halganadii gobonimo doonka ahaa ee ka socday dalalka carabta. Ragga uu xidhiidhka la samysatay waxa ka mid ahaa:

1. Jamaludiin Afgaani
2. Maxamed Cabdalla
3 . Mustafa Kamaal
4. Shakib Aslaam
5. Sacad Saqluul
6. Iyo Maasiini

kuwaas oo dhamaantood uu ka soo dab qaatay una suurto geliyey inuu halgankiisii dhidibada u sii adkeeyo.

SOO NOQOSHADII FAARAX OOMAAR EE DALKA
Markii uu waxbarshadiisa jamacadeed soo dhamaystay ayuu Faarax Oomar dalkiisii hooyo dib ugu soo laabtay. Madaxdii Ingiriiska ee Somaliland kumay farxin imaatinkii Faarax, waxayna u arkeen inuu shidayo dab ka daran kii Ina Cabdule Xasan. Sidii la filiyey waxa uu Faarax markiiba bilaabay halgan siyaasadeed oo ba’an isagoo isticmaalaya aqoontii sharciga ee uu soo bartay. Nimankii maamulayaasha ahaa markii ay arkeen tabaha cusub ee uu wato ayey go’aan ku gaadheen inaan Oomaar la fogeyn ee uu ka shaqeeyo xafiiska DC-ga ee Burco. Faarax oo fahmay shirqoolkaa aamusiinta ah ayaa doorbiday inuu ka shaqeeyo xafiiska dacwadaha si uu ula socdo xadgudubayada dadkiisa lagu hayo. Hase yeeshee markii uu u adkaysan waayay cadaadintii madaxda Ingiriiska ku hayeen, ayuu xafiiskii dacwadahana uga tagay.

Faarax wuxuuna doortay inuu ku shaqaysto xirfadii uu soo bartay wuxuuna furtay xafiis qareen isagoo difaacaya dadka gumaystuhu u arkayay inay danihiisa ka so horjeedaan kuwaasoo lagu soo oogi jiray dacwado dulmi ah. Faarax shaqadaas ayuu ku so jiitay dadkii xaqa jeclaa ee la socday dulmiga iyo yasidda lagula kaco. Shaqadaasi waxay kaloo uu suurto gelisay in Faarax Oomar uu ku biiro Ururka Qareenada ee Ingriiska (British Lawers Association) maadaama ay Somaliland ka tirsanayd maxmiyadihii Ingriisku dunida ku lahaa.
Dawladdii Ingirisku markii ay ogaatay in Faarax dhaqdhaqaaqiisii gobonimo-doonka ujeedooyinkii uu ka lahaa uu shaaca ka qaaday oo uu halgankiisii ka dhigay mid aanu la gaban, ayay kordhiyeen cadaadintii isaga iyo tageerayaashiisa lagu hayay. Madaxdii Ingriisku waxay isku dayeen inay iska hor keenaa Faarax iyo dadwaynihii, iyagoo u sameeyay 35 Caaqil oo dawladda mushahar ka qaata shaqadooduna ay ahayd inay Faarax dadka ku soo jeediyaan. Ilaa xad arrintaasi waa u suuro gashay odayaashii madaama aqoonta dadweynuhu xiligaas aad u hoosaysay. Taasi ku kelliftay in Faarax Oomaar uu iskii dalka dibadda mar kale uga baxo. Laakiin dibed baaxaas wuxuu Farax u adeegsaday inuu qadiyadda Somalida ka dhigo mid caalami ah.

Safarkaas Faarax wuxuu ku tegey Cadan, wuxuna ka qayb qaatay asaaskii ururkii la odhan jiray (Somali Islamic Association), oo la asaasay sanadkii 1926dii, kaasoo ahaa urukii ugu horreeyey ee laga sameeyo dalka dibaddiisa, waxaana kula jiray rag ay ka mid ahaayen Ileeye Xaashi iyo Cabdi Siciid Xuseen oo ay Faarax saaxiib ahaayeen.

Halkaa wuxuu Faarax Oomaar uga sii gudbay Ingriiska. Intii aanu gaadhin London, waxa imaantikiisa la socday xukuumadda Ingriiska iyo dadwayne fara badan oo Ingriis ah oo ogaa inuu imanayo dalkooda halgamaa weyn oo Somaliland ka socda. Sidoo kale, waxa safarkiisa ka warhayey Ururka Gar-yaqaanada Ingiriska (British Lawyers Association) oo uu xubin ka ahaa. Ururkaas ayuu ahaa kii sii faafiyey socdaalka Faarax isaga oo dadwaynaha Ingiriiska us sheegay in garyaqaan Soomaaliyeed uu u halgamayo gobonimada dalkiisa diidana gumaysiga Ingiriiska uu ku soo fool leeyahay London.

Markii Faarax gaadhay London, waxaa soo dhaweeyay dadweyne farabadan oo Ingiriis ah, lana saftay halgankiisii iyaga oo si cad u sheegay inay ku garab taaganyihiin halgankiisa gobonimo doonka aha. Waxaa isla markiiba kor u kacay codkiisii iyo sumcaddiisii, wuxuuna qabtay shirar badan oo uu kaga hadlayo dhibaatada gumaysiga, waxanu wax ku qoray wargeysyada ka soo baxa dalka Ingiriska, kuna caddeeyay dhibaatooyinka ka taagan dalkiisa. Sidoo kale waxa doodo iyo aqoon-iswaydaarsiyo badan la yeeshay aqoonyahano badan oo Ingiriiska iyo xubno ka tirsan garyaqaanada Ingiriska(British Lawyers Organization) oo iyagu aad u xiisaynayey inay arkaan nin madow oo ka hadlaya gumeysiga oo aan dadka ingriiska ahi badidoodo la socon dhibaatada ay dawldoodu ku hayso dhulyowga ay gumeysato.

Faarax wuxuu ku cambaarayn jiray dawladda Ingiriiska in aanay u dirin dalalka ay gumaysato dad aqoon u leh sharciga, garsoorka iyo maamulka midna. Wuxuu ku andacooday indacooday in dadka xukumaya Somaliland ay yihiin dad naxariistii ka guuratay oo aan haba yaratee caruur iyo xaasas toona lahayn. Waxaana laga yeelay dacwaddiisii ahayd in loo soo diro somaliland, mas’uul xaas iyo carruur leh, si uu naxariis iyo jab-jabnaan ugu yeesho dadwaynaha uu xukumayo.

Intii uu joogay London wuxuu samaystay dad Somaliyeed oo hawsha gudha Ingriiska ka wada isaga oo u doortay nin la odhan jiray Ismaciil Telefoon oo reer London ahaa inuu noqdo wakiilkiisa kaas oo uu awood u siiyey inuu wararkiisa iyo farrimaha uu ka soo diro dalkii uu u gudbiyo Urukii Garyaqaanada oo taageersanaa halganka Faarax Oomaar.

Intii uu joogay London ayaa Faarax Oomaar arkay saaxiibkii Mahatma Gaandi oo dadkiisii wada daba socdaan; Hindidii oo joojisey wax kasta oo England lagu soo sameeyey ama Ingriiskuba raad ku leeyahay; iyaga oo muddaharaadaya oo dariiqyada tuban, iyo Soomaalidii oo laba wax isku raacsani aanay jirin oo kala wada higgoonaysa iskana soo wada horjeeda! Faarax waxa uu la yaabay isuguna xidhmi waayey labadaas dhacdo, waayo waxa uu ogsoonaa, kana dheregsanaa in labada quruumoodba la wada gumaysanayey oo ay eelka wada qabeen; welibana gumaysi keli ahi uu labadaba gacanta ku hayey.

Yaabka Faarax Oomaar waxa uu ka soo jeedey in qolana (Hindidu) ay loolanto, gilgilato oo ay kacdo, quruunta kalena (Soomaalidu) ay keenada dhiibato, gorodda laalaadiso oo ay barkinta dheeraysato! Faarax Oomaar waxa uu arrintaas wax ka waydiiyey Saaxiibkii Gaandi mar ay wada xidhiidheen, waxanu Gaandi ugu soo war-celiyey Faarax Oomaar oo waydiiyey in Soomaalidu ay tahay quruun dhaqan iyo ilbaxnimo u leh qoraalka iyo wax-akhriska iyo in kale. Faarax waxa uu Mahatma u sheegay in aanay Soomaalidu waxna qorin, waxna akhriyin. Mr. Gaandi waxa uu Faarax Oomaar kula taliyey oo kusoo yidhi ‘in uu Soomaalida ka feejignaado, waayo waxa dhaci kartaba buu yidhi in iyagu (Soomaalida) ay Ingriisku kaaga cadaawad bataan oo isaga (gumaysiga) kaaga soo horreeyaan kaana raacaan.

Mahatama Gaandi waxa aragtidiisu ku saabsanayd in gadoodyo siyaasadeed lagu boqno-gooyo, laguna muquuniyo jiritaanka gumaysiga Ingriiska ee arladooda. Xaaji Faarax Oomaar isaga oo haddaba ka dab qaadanaya aragtidaasi Gaandi, ayaa waxa uu bilaabay loollan siyaasi ah oo aan hubaysnayn inuu ku muujiyo in dadka soomaalidu ay xaq u leeyihiin in ay gobanimo gaadhaan.

Faarax Oomarr markii uu muddo ka wadey halgankiisii dalka Ingiriiska gudihiisa waxyaalo badanna uu ka korodhsaday, ayuu goostay inuu dalkiisii ku laabto. Waxa uu intii uu ku jiray safarkaa soo laabshada ah uu soo maray magaalada barakaysan ee Maka, halkaasoo uu ku soo gutey waajibaadka ballaadhan ee Xajka.

Faarax isaga oo xaaji ah ayuu ku soo laabtay Cadan, isla markii halkaa soo gaadhayna waxaa loo doortay inuu ka noqdo madax ururkii (Somali Islamic Association) oo uu wax ka saasay xubin buuxdana uu ka ahaa.

Laakiin ujeedada u weyn safarkiisu waxay ahayd inuu dalkii ku noqdo. Sidaas ayuuna Xaaji Faarax Oomaar ugu laabtay dalka mar labaad sanadkii 1943kii. Waxa Xaajiga ku soo dhaweeyay magaalada Berbera oo uu ku soo degey dad fara badan oo isugu jira saaxibadiisii iyo kuwii uu ka dhexeeyey xidhiidh ku saabsanaa xornimodoonka. Berberana wuxuu uga sii gudbay Magaalada Burco halkaas oo uu ka sii huriyey halgankiisii.

Xaaji Faarax wuxuu xidhiidh toos ah la yeeshay bulsho wayntii reer Burco sida: Culimo-awdiinkii, cuqaashii, dhalinayaradii iyo waxgarad kale, wuxuna war bixino iyo xog- warran uu ka siiyey ujeedooyinkii gumaysiga iyo dhaqdhaqaaqyadii gobonimo-doonka ahaa ee ka jirey daafaha adduunka sida; Afrika, Eeshiya iyo Laatin Ameerika halka ay marayaan, waxaa kale oo uu uga xog waramay ujeedooyinka halgankiisa iyo waxa la gudboon dadka Soomaaliyeed inay yeelaan.

Arrimahaasi waxay ku ahaayeen madaxdii xukuumadda Ingiriiska ee joogtay Somaliland, duufaan gilgiley oo xididada u siibaya ujeedooyinkii maamulkoodii. X. Faarax Oomaar waxay madaxdii Ingriisku u arkeen inuu yahay garyaqaan geesi ah oo hab casri ah ku dagaalamay, waxaana madaxdii Ingiriska u cadaatay inay adag tahay si ay u joojiyaan halgankiisa goobonimo-doonka ahaa. Intaana waxa isa soo taraayey taageerada loo hayo Xaajiga iyada oo guubaabadii iyo kicintii uu dadka gelieye ay ka soo if-baxday dalka gudihiisa iyo dibeddiisaba.

Madaxdii Ingriisku waxay goosteen inay qaadaan tallaabooyin cad-cad oo ay isku hortaagayaan dhaqdhaqaaqiisii waxayna marar badan isku dayeen inay xidhaan si ay dabka gobonimo-doonka ah ee uu ka shiday u demiyaan, balse may noqon mid suurto gasha sababtoo ah Xaaji Faarax oo ka tirsanaa Ururkii Garyaqaanada Ingriiska iyo isaga oo aan isticmaalayn in xoog lagu muquuniyo ee sharci wax ku doonayay.

Xaaji Faarax oo marar badan u yeedheen madaxdii gumeysiga iyaga oo weydiin jiray waxa uu la goobyaalayo ee uu doonayo ee ka maqan una soo bandhigay in uu rabshadda ka joojiyo dalka, ayaa markasta isagoo isku kalsoon ka jawaabi jiray su’aalaha la waydiiyo. Waxaa meel walba ka bilaabmay dareemo iyo shucuur xornimoodoon ah taas oo gaadhey miyi iyo magaaloba, dadkuna waxay bilaabeen kharbudaad iyo nacayb dareenkooda gudaha ee hoose ka soo jeeda oo wada saameyay.

Waxa halgankaa iyo abaabulkaa gudaha ah uu Xaajigu barbar waday ururinta xogaha iyo wararka ku saabsan dhibaatada Soomaalida uu Ingriisku ku hayo, kuwaas oo uu gudbin jirey Ururkii Garyaqaanada Ingiriska, isaga oo u sii marinaya wakiilkiisii Islmaaciil -Telifoon.
Markii la arkay in halganka Xaaji Faarax Oomaar inuu yahay mid laba weji leh ayna qayb ka yihiin dad Ingriisa oo weliba garyaqaanadii dalka ah ayay xukuumaddii Ingiriisku go’aan ku gaadhey in la xidho Xaaji Faarax Oomaar dalkana laga masaafuriyo.

XADHIGII IYO MUSAAFURKII X. FAARAX OOMAAR
Ugu dambeyntii Xaaji Faarax Oomaar waxa loo taxaabay xabsiga, waxaana lala xidhay Shiikh Ibraahim Xujaale oo ay saaxiib ahaayeen. Xaajig Faarax iyo Shiikh Ibraahim oo Cadan laga soo qabatay waxa la iasugu geeyey jasiiradda Saqdara oo ku taal biyaha Yemen ee Badda Cas, waxana laga ilaaliyey inay cidi ku soo booqato oo ugu tagto xabsigaas, si loo soo ogaado xaaladda uu ku sugan yahay. Waxa uu Xaajigu halkaa ku xidhnaa muddo dheer. Waxa uu Faarax Oomaar halkaa kala kulmay darxumo fara oo isoo jiiday inay asiibaan cuduro.

Markii la ogaaday xadhigii iyo masaafurintii iyo Xaaji Faarax ayaa waxa ay ururadii uu xubinta ka ahaa gaar ahaan Ururkii Garyaqaanada iyo Ururukii Islaamka ay u direen Ingiriiska dacwad ay kaga ashkatoonayaan xadhiggiiisa. Sidoo kale shacbigii Soomaaliyeed ayaa muujiyey sida y uga xun yihiin in Xaaji Faarax la xidho oo dalka dibedda looga saaro. Isaga oo arrintaa ka hadlaya gabyaagii waynaa ee Xaaji Aadan Axmed Af-qalooc tiryey gabay ay ku jirtay weedhani:

Isagoo dulmga aad qabtaan; dood ka celinaaya
Da’dii uu ahaa Faarax baa jeelka loo diraye
Loo diid dadkii uu dhaliyo duunyaduu dhaqayee

Markii dawladdii Ingiriisku ay ogaatay, xaqiijisayna inuu tabar-gabay awooddina aanay ku jirin, gabowga ka sokowna ay hayaan cuduro badan oo aanu ku hawaysan karin dhadhaqaaq dambe ayey Xaaji Faarax Oomaar xabsiga ka sii daayeysay dhamaadkii dagaalweynihii 2aad.

GEERIDII X. FAARAX OOMAAR
Xaajiga oo da’ ah, xanuun iyo dayac badanna kala soo noqday go’doonkii iyo darxumadii xabsigii uu muddada ku jirey ayaa yimi Hargeysa. Dawladii Ingriisku waxay haddana dreenatay in joogitaanskiisa oo keli ahi uu khatar yahay. Sidaasaa haddana Xaajhiga dib loogu masaafuriyay magaalada Harar si mar walba isaga iyo shacabka loo kala ilaaliyo. Markii uu joogay Herer shan ilaa lix bilood, ayuu Xaajigu u xanuunsaday si ba’an, waxana lagu so celiyey magaalada Hargeysa, halkaas oo uu ka galay cusbitaalka magaalada Hargeysa, kuna dhammaystay intii noloshiisa ka hadhsanayd.

Xaaji Faarax Omaar Ileeye waxa uu geeriyoodey sannadkii 1948kii isaga oo oo 70 jir ah, noloshiisa inteeda badanna ku idlaystay dood, dagaal, halgan, safarro dhaadheer, xadhig iyo cadaadis fara badan iyo darxumooyin la xidhiidha. Xaaji Faarax oo markii ay naftu ka baxaysay ay dul dub tubnaayeen saaxiibadii iyo dad kale oo taageerayaashiisa ka mid ahaa ayaa ku yidhi Xaaji ashaaado waad sii socotaaye wuxuuna ku jawaabay:
Dalkaygu ka yar mid shan meelood loo kala qaybiyo;
Dadkiisuna ka itaal yar wax la rarto!

Qore: Maxamed Jaamac Cali (Faroole)
Abu-Dhabi , UAE
mohdjama@hotmail.com
Copyright © 2002-2003 Hargeysa Online , All Rights Reserved
contact@hargeysa.org

Thursday, November 04, 2004

Waannu Faafinaynaa Waana Aan Ku Faannaa!

Julay,30.2004 Somalia

Faafinta kirishtaanka & halista ay ku hayso Soomaliya

Faafinta diinta Kirishtanka ma ahan mid ku cusub dunida islaamka guud ahaan iyo Soomaaliya gaar ahaan iyadoo la ogyahay in kooxaha kirishtanka ay kumanaan sano dadaal ugu jireen sidii ay dad fara badan oo islaam ah uga saari lahaayeen Diintooda ugana dhgi lahaayeen Kirishtan.

Waxaa hubaal ah in faafidda Diinta islaamku uu Qatar weyn geliyey awooddii masiixiyadda, taasina waxay reer Galbeedka ku kaliftay in ay cuqdad ba’an u qaadaan islaamka maadaama ay u arkayaan badashada dadka islaamka ah mid gebi ahaanba tirtiri karta kirishtanka ay rumeysan yihiin.

Kooxaha faafiya Diinta Kirishtanka waxay ololahooda la bilaabeen dagaaladii kirishtanka iyagoo ku shaqeynaya qaab ku saleysan duulaan xagga fekerka ah oo ay ku luminayaan dadka islaamka ah, sidaas darted dad badan oo faafiya Diinta Kirishtanka ayaa socdaalo kala geddisan ku yimid dunida islaamka si ay shaki xagga caqiidada ah ugu abuuraan dadka islaamka isla markaana ka shakisiiyaan Qur’aanka iyo axaadiista Nebiga NNKH.

Dadkaan kirishtanka ah ee u adeega fidinta diintooda waxay dadka muslimiinta ah ka dhaadhiciyaan in Qur’aanka iyo Sunnadu ay yihiin kuwo Nebi Muxamed uu iska degsaday iyadoo dantoodu tahay baabi’inta Diinta islaamka.

Waxaa dhacday muddo badana socotay in dadka faafiya diinta kirishtanka ay qoraalo fara badan oo afaf kala geddisan ku tarjuman u qeybiyeen dad muslimiin ah oo badankood ah kuwo aan waxba aqoon amaba carruur ah amaba qaarkood ay qaadday dhaqaale darro.Waxay kaloo sameeyeen in ay ardayda ay wax bareen u soo dhiibaan sunta Kirishtanka kaddib markii dad fara badan oo Muslimiin ah ay waxbarasho u doonteen Qaaradda Yurub iyo Ameerika, waxayna ardayda ka soo baxday jaamacadahooda iyo Iskuuladooda inta badan waxyaabaha loo soo dhiibay ku soo qaadeen qalbiga isla markaana keeneen dalalka islaamka.

Farsamooyin kala geddisan ayey kirishtanku u adeegsadaan faafinta Diintooda, waxaana ka mid ah iyagoo dadka ugu soo dhuunta ilbaxnimada isbeddelada bulshooyinka, saboolnimada iyo waxyaabo kale oo fara badan iyadoo la ogyahay in deegaano fara badan oo Muslimiin daggan yihiin ay ka jiraan dhibaatooyin saboolku u xoog badan yahay, sidaas darteedna ay masaaxiyiintu hubkooda lacagta ugu badan ku bixiyaan meelaha caynkaas ah.
Dhaqaalaha loo adeegsado faafinta Kirishtanka ayaa beddelay booskii xilliyadii hore ay ka dagaalami jireen ciidamada hubeysan iyadoo inta badan dalalka Kirishtanka ah ay weerarkooda ka dhanka ah islaamka u wareejiyeen xagga duulaanka fekerka ku dhisan.

Soomaaliya waxay ka mid tahay dalalka islaamka ah ee dhibaatadaas muddo sanado ah laga dhex waday balse nasiib wanaag dhibaato muuqata Kirishtanku uma geysan Soomaalida, balse waxaa xilliyadaan dambe cirka isku soo shareeray firfircoonida ay ku shaqeynayaan weliba iyagoo adeegsanaya dad Soomaali ah oo Musliminimadoodu shaki ku jirto, sababtoo ah macquul ma aha in qof islaam sheeganaya uu Carruur yar yar u qeybiyo waxyaabo ku caraadinayo qaadashada Kirishtanka.

Alle subxaanahu watacalaa wuxuu soo dajiyey afar Kutub oo mid kasta lagu soo dajiyey Nebi ka mid ah Rusushii uu dadka u soo diray, Kutubtaas waxay kala yihiin Zabuur oo Alle ku soo dajiyey Nebiyulaahi Daa’uud Bin Suleymaan, Towraat oo Alle ku soo dajiyey Nebi Muuse, Injiil oo Alle ku soo dajiyey Nebi Ciise iyo Qur’aanka oo Alle ku soo dajiyey Nebi Muxamed NNKH.

Kutubtaas afarta ah waxaa waajib ah in qof kasta oo Muslim ah uu rumeysnaado inkastoo saddexda hore la nasaqay oo uu beddelay Kitaabka Qur’aanka ee imminka yaala, balse saddexdaas Kutub ee hore wixii waafaqsan Qur’aanka Kariimka ah waa wax la qaadan karo.

Haddaba Kirishtanka maanta ku nool dunida waxa ay dadka ku indhasar-caadinayaan waa waxyaabo baadil ah oo ay ku andacoodaan in ay ka soo qaateen Injiilkii Nebi Ciise, waxaana xaqiiqo ah in Baybalka ay qeybiyaan uu yahay Injiilkaas oo ay waxyaabo fara badan ka saareen, waxyaabo fara badan oo quraafaad ahna ka buuxiyeen iyagoo eeganaya danahooda isla markaana dadka ku qaldaya in ay haystaan Kitaab Alle soo dajiyey.

Waxay sameeyeen Baybalo kala geddisan oo qolo walba kan ay wadato ku sheegayso in uu yahay Injiilkii saxda ahaa, waxayna beddelidda Injiilka bilaabeen xilligii la soo saarayey Nebigeena NNKH, iyagoo xilligaas doonayey in ay ka horjeestaan Nebi Muxamed oo Carab laga soo saaray sababtoo ah xilligii hore wey ogaayeen in Nebi aakhiru-samaan soo baxayo, waxayse aaminsanaayeen in laga soo saarayo reer Banii Israa’iil, balse uu markii uu Carab noqday ayey inkireen in Kitaabkooda laga helayo tilmaamaha Nebiga la soo saarayo, maanta oo soo saariddii Nebi Max’ed NNKH 1,500 oo sano waxyaabo fara badan ayey ka beddeleen Injiilka.

Xaaladdu maadaama ay halkaan mareyso waxaa dadka Soomaaliyeed looga baahan yahay in ay Diintooda ilaashadaan, carruurtoodana kala baxaan Dugsiyada lagu qeybiyo Baybalka isla markaana ay geystaa dugsiyada laga dhigo Diinta islaamka, waxaana sidoo kale bulshada waajib ku ah in ay dagaal dhab ah la galaan dadka keenaya waxyaabahaan ha noqdaan ajnabi, Soomaali-se ha ahaadaane.

C/laahi Xasan
Alhudamedia.com

Source: Alhudamedia
July 30, 2004

Wednesday, November 03, 2004

Axmadow Argagixiso Afkeed Lihid!

April 14, 2004
Ka hortagga ololaha Kirishtaamaynta

Xafiiska Dacwada & Tarbiyada ee Soomaaliya.dacwah@hotmail.com

Hay’ad kirishtaan ah oo lagu magacaabo Swiss church ayaa u qaybisay 01/04/2004 ardayda wax ka barata kow & toban school oo ku yaal magaalada Marka kartoonno ay ku jiraan alaabooyinkaan:

1. Baybal af Ingiriisi ah & mid ku tarjuman af Soomaali.
2. Qisooyin Baybalka laga soo guuriyay.
3. Warqad xambaarsan ducada Baabaha kirishtaanka.
4. Kaarar hambalyo ee munaasabadda ciidda kirishtaanka ee loo yaqaan Easter.
5. Warqad ku socota adiga (qofka warqadda akhriya) oo sheegaysa in uu ku jecelyahay uuna diyaar kuula yahay kaalmo nooc kasta ah oo soo maraysa Ciise Masiix, waxaa kaloo ku qoran magaca qofka warqaddu ka timid, cinwaankiisa & codsi ila soo xariir ah.
6. Kirishto (Saliib) luqunta lagu xerto oo dhalaalaysa.
7. Kubbad marka dhulka lagu dhufto bixinaysa nal isku tillaab ah.
8. Qalin markii wax lagu qoro bixinaya iftiin isku tillaab ah.
9. goomaha wax lagu tirtiro oo kirishto (Saliib) ahaan u samaysan.

Hay’addaan oo ay madax ka tahay naag Jarmal ah oo lagu magacaabo Magdi oo uu qabo qof Soomaali ah ayaa xilli maalin ah si caddaan ah ugu qaybisay walxahaan gaalnimada ah ardada magaalada Marka hal school oo maamulihiisii diiday mooyee.

Haddaba arrinta la yaabka lihi waxay tahay sida ay hay’adaani ugu dhiirratay inay gaalnimo cad u qaybiso ubadkii muslimiinta ayadoo waliba joogta dhulkoodii, waxaase ka yaab badan sida aysan reer Marka uga gilgilan xadgudubkaan aadka u foosha xun.

Waxaa wax aad looga murugoodo ah inaynu ka dhiidhiyi wayno wax aan lagula kici karin dadkeenna jooga dhulka gaalada, sida la wada ogyahayna xataa gaalada ilmeheeda dhigta school-lada waxaan oo kale laguma sameeyo, haddaba su’aashu waxay tahay ma innagaa kirishtaanimada uga dhaw gaaladii haysatay, maxaa keenay inaynu carruurteenna uga aamusno wax gaaladu u diideen dhallaankooda???

Ummadda Soomaaliyeed waxay caadadeedu ahaan jirtay in ay tillaabo deg deg ah ka qaaddo cid kasta oo ku xad gudubta diintooda, waana tan keentay in dhammaan duullaamadii kirishtaamaynta ee lagu soo qaaday dadkeenna ay fashilmaan, siyaabaha bulshada Soomaaliyeed ula dagaallantay kirishtaamaynta waxaa ka mid ahaa:

1- culimada oo dadka u sheegta waajibnimada difaaca diinta & ajarka uu helayo qofka ka qayb qaata ilaalinta diinta.
2- Xaaraanimada faafinta gaalnimada & cadaabka uu ku waarayo aakhiro qofkii gaalooba.
3- Waajibnimada in qof walba uu ilmihiisa & qaraabadiisa ka ilaaliyo gaalnimada.
4- In culimadu fatwoodaan wajibnimada dilka qofkii riddooba (diinta ka baxa), ka dibna dadwaynuhu ay ku dhaqaaqaan arrintaas.
5- In la dilo cid kastoo faafinaysa gaalnimada, lalana diriro dawladdii ama ciddii kale oo ilaalinaysa kuwaas.
6- In la dumiyo goobaha lagu barto gaalnimada, lana burburiyo qalabka lagu faafiyo.

Tallaabooyinkaas waxay bulshada Soomaaliyeed ku gaartay guulo ay waayeen qaar badan oo ka mid ah bulshooyinka muslinka ah oo aakhirkii dadkoodii qaybo badani ay gaaloobeen ka dibna la safteen gumaysigii. Waxaase baryahaan dambe ku soo kordhay bulshada Soomaaliyeed in ay khayr ka fishaan gaalada ayagoo ku andacoonaya inay ka helaan kaalmo caafimaad, waxbarasho & samafal kale, dhab ahaanse dadkeennu gaalada waxay ka helaan kaalmo ku sheeg aan wax tarayn dhibna u gaysanaysa, sida: wax lagu gaaloobayo, wax akhlaaqda & sharafta dhuminaya, wax niyadda ka dilaya, wax dhaqaalahooda lagu burburinayo.

Dhan kale haddii laga eegase qofka muslinka ah marna uma bannaana kumana habboona inuu diintiisa siisto luqmad caysh ah si kastoo uu u baahan yahay, Soomaaliduna waxay dhahdaa: waa baahnahay bakhtiga looma cuno. Dadka Soomaaliyeedna waaya aragnimo badan ayuu u leeyahay dhalanteednimada aduunyada, maxaa yeelay 13 sano gudohood waxay arkeen dad badan oo dhawr goor dhacmay. Waxaas oo dhan waxaa ka daran cadaabka lagu waarayo oo aakhiro sugaya qofkii gaalooba & ciqaabta uu mudanayo ninkii ahalkiisa ka ilaalin waaya gaalnimo.

Siyaabaha looga hortagi karo kirishtaamaynta
1- In dalka gabi ahaanba laga eryo hay’adaha gaalada.
2- In lagu fuliyo xukunka sharciga ah ciddii riddowda ama gaalnimo ku faafisa dalkeenna.
3- In xoog la saaro fidinta, barashada & ku dhaqanka diinta Islaamka, gaar ahaanna dhallinyarada la baro qiimaha ay leedahay diintoodu iyo sida looga hortago kirishtaanka ama diimaha kale ee baadilka ah, isla mar ahaantaasna ay aqoon u yeeshaan sida loo soo muslimiyo gaalada.
4- In loo sameeyo dhallinyarada barnaamijyo wacyigalin ah & ururro ay isugu kaashadaan khayrka, kuna xalliyaan mashaakilkooda, kagana hortagaan khataraha soo waajahaya oo uga imaanaya gaalada & daba dhilifyadooda.
5- In qabiil kasta tallaabo ka qaado dadka ka dhashay oo gaaloobay ama faafiya gaalnimada, reer walbana diido inuu difaaco gaalada kirishtaamaynta & fasaadka kale wadda. Dadkeennuna ogaadaan inay waajib ku tahay inay islaamka ilaashaan gaalnimdana la diriraan, ninkii gaalnimada la diri waayana waa inuusan u hiillin.
6- In iskaashi ballaaran dhex maro guud ahaan qaybaha bulshada Soomaaliyeed meel kasta oo ay joogaan, gaar ahaan culimada, salaadiinta, maalqabeenka, bahda waxbarashada, bahda warbaahinta & maxkamadaha islaamiga ah ama hay’adaha samafarka & faafreebka; si bulshadeennu u buuxiso baahida dadkeenna ee ay gaaladu ku soo gabbanayso, sida: waxbarashada, caafimaadka & u gurmashada meelaha masaa’ibku ka dhacaan.

Ugu dambayn waxaan ugu baaqaynaa Dalladda culumada Soomaaliyeed, Ururrada islaamiga ah ee Soomaaliyeed, Maxkamadaha islaamiga ah, Dawladda ku meelgaarka ah, Dalladaha waxbarashada, bahda warbaahinta, dadwaynaha ku nool gobolka sh/hoose gaar ahaan magaalada Marka & dhammaan dadwaynaha Soomaaliyeed waxaan ugu baaqaynaa in ay u istaagaan difaaca diintooda & badbaadinta dalka iyo dadkooda.

Waxaana rajaynaynaa inay dhacdadaani noqoto mid fure u noqota hawl wayn oo aan loo kala harin.

Codsi: walaalaha jecel Rabbi, diintiisa & nabigiisa waxaan ka codsanaynaa inay awooddooda kaga qayb qaataan joojinta xumaantaan ayna noo soo gudbiyaan wax kasta oo looga hortagi karo, sida: wararka & talooyinka.

Axmad C/samad

E-mail: dacwah@hotmail.com

Source: Somalia Talk
April 14, 2004

Argagixo Weeyaan Allow Naga Itaal Roone!


Ku Xiggeenka Kulanka Culimada Soomaaliyeed: Sheekh Nuur Baaruud Gurxan

Sheekh Nuur Baaruud : Shirkan waxaa loogu tala galayba wixii Diin ku saabsan in lagu fogeeyo


Novermber 24, 2003
Faarax Cumar Nuur Muqdisho, (HIMILO) - Dadaalada xaldoonka ah ee ka jirey Soomaaliya Sanooyinkii 13ka ahaa ee la soo dhaafey waxay ahaayeen qaar wajiyo badan soo marey xaaladahana isla badelaayay, waxaa jirey ururo iyo gudiyo aan hadda magacooda shaqayn oo dadaalkooda bulshada ka dhex muuqdey sanooyinkii u horeeyay ee dhibaatada, waxaa ka mid ahaa Kulankii Culumada Islaamka Soomaaliyeed ee la dhisey bishii Febraayo 1991dii oo uu gudoomiye u ahaa Alle ha u naxariistee Sheekh Maxamed Mucalim Xasan ayadoo dadaaladii Shakhsiga ee ay wadeen isaga iyo Sheekh Ibraahim Suuley oo Alle ha caafiyee hadda xaaladiisa Caafimaad aan wanagsanayn ay ahaayeen qaar wax tar ahaa.

Mas uuliyadda Culumada oo waqti walba taagnayd ayaa haddana Sanooyinkii u danbeeyay waxay wadeen dadaalo kale oo ay ku laba laabayeen wax ka qabashada dhibaatada Bulshada Soomaalida haysata, waxaana ay dhiseen Raabidad ama Dallad isku xiraysa Culumada Islaamka ee Soomaliyeed taas oo waxqabadkeeda ka bilowdey magaalada Muqdisho.

Dalladan ama Raabidadan oo lagu magacaabo Dallada Culumaa’u diinka Soomaaliyeed waxaa gudoomiye ka ah Sheekh Maxamuud Sheekh Cabdi Baari oo ka soo jeeda Jameecada Misir ee Deegaanka Diinsoor, waxaa asagana gudoomiye ku xigeen ka ah Sheekh Nuur Baaruud Gurxan oo ka mid ah Culumada sida wayn looga yaqaan dalka gaar ahaan magaalada Muqdisho ahna Sheekh dadaalkiisa ka dhex muuqdo Dallada iyo Bulshada Muqdishaba.

Sheekh Nuur Baaruud oo aan asaga fursad u helney ayaan waxaan ka waraysaney hawsha Dallada ay hayso, mawqifyadeeda arimaha Siyaasada Dalka iyo xaaladaha Bulshada haysta sida ay wax uga qabtaan.
Waraysigana sidaan ayuu u dhacay:

Himilo: Sheekh Nuur waxaad tahay gudoomiye ku xigeenka Dallada Culumada Soomaliyeed waxaad wax nooga sheegtaa waqtigii la asaasey Dallada iyo waxqabadkeeda?

SH. Nuur: Bismilaah Alxamdulilah WCSM, Raabidada waxa la bilaabey dhisideeda iyo ababulkeeda sanadkii 2000, muddey soo socotey isu keenida Culimada, waxaana lagu guuleystey in Raabidada la qotomiyo oo Urur jira noqoto sanadkii 2002-dii.
Waxyaabaha ay qabatey markaynu fiirino waxaa runtii la dhihi karaa wax wayn markii u horeysey oo Culumo Soomaaliyeed ay Urur Dallad yeelato, isukeenida Culumada Soomaaliyeed waa mid, in la helo afka Culumaa’u diinka Soomaaliyeed cid ku hadashana in la helana waa mid, waxaa kaloo ka mid ah waxyaabaha aan qabaney waxyaabaha Shareecada Islaamka ka hor imaanaya markiiba in codka Culimada aan ku hadalno oo aan difaacno, waxaad xusuusataa markii la joogey Shirkii Eldored nimankii yiri waxaan nahay Masiixiyeen oo Soomaali baa nahay oo waxaan nahay in na la siiyo kaalinteena shirka, taas Culimada bayaan bay ka soo saartey ay leeyihiin qof Soomaali ah Masiixi ma noqon karo waa Murtad, marka arintaas oo runtii foolxun Mujtamaca Soomaaliyeed marka loo fiiriyo oo 100% Muslim ah, Dallada arintaas si fiican bay uga hortagtey.
Waxyaabaha kale ee la qabtey waxaa ka mid ah maadaama Dawlad aan ka jirin Soomaaliya oo Wasaaradii Diinta iyo Awqaafta aan jirin booskii inaan u galno Xujayda Soomaaliyeed, waxyaabihii ku saabsanaa Xajka iyo shuruuduhuu ku ansaxayay iyo waxa uu ku halaabayay wixii oo dhan baan intaan ilaa iyo dhawr kun Nusqadood intaan qorney oo jeebkanaga ah oo Culumo u saarney u qaybinay dadka soo Xajinaya ayadoo lacag la’ aan ah.

Himilo: Ayadoo Af Soomaali ah ?

Sh.Nuur: Haa aydoo Soomaali ah, waxyaabaha la qabtey waxaa kaloo ka mid ah mar walba inaan isku dayno Soomaalida waxay had iyo goor isku khilaaftaa dhalashada bisha Ramadaan iyo Ciidaha, waxaan jahuud fara badan ku bixinaa inaan Culumada mideyno oo Umaddu isku khilaafin taas oo aad u dhici jirtey, bacda dadaal badan waxaad Faaraxow xusuusan tahay Bishan Soom Ramadaanta aan ku jirno markii u horeysey oo ayadoo Dawlad xoog wax ku muquunisa jirin hal mar lawada Soomey bey ahayd oo dadka intiisa badan 99% wax ka badan, kolka waxay ahayd jahuud badan oo bisha Ramadaan intaan la gaarin Muxaadarooyin badan aan Masaajidada ka jeediney, Idaacadaha oo aan ka hadalney ayay ku timid haddana Insha Allah Ciidda Markey dhalan rabto sidaas oo kale ayaan samaynaynaa si Ciiddiina loogu midoobo Insha Allah.

Himilo: Gudida Dallada waa kuwa inta badan Xamar jooga, xiriir mala samaysaan Culumada kale ee dalka ku firirsan mana ka mid yihiin Dallada?

Sh. Nuur: Waxaa weeye Culumada Gobolada jooga waa ogaysiiney meelaha qaarkood sida Bari iyo Waqooyi Galbeed, iyo Gobolo kaleba sida Hiiran culumo Joogta oo wakiil noo ah ayaa jirta hadana waxaan anagu ku talagalney markii Amni iyo Nidaam la helo degmooyinkii iyo Tuulooyinkii Culumada in laga Keeno oo Shirwayne Xamar lagu qabto oo markaas Raabidadii dhidibadda loogu aaso Urur wayn oo Culumaddii Soomaliyeed oo dhan ay ku mideysan yihiin, inkastoo Xamar ay Caasimad tahay oo Qabaa’ilkii Soomaaliyeed Dallada ku mideysan yihiin laakiin si loowada raali noqdo waxaan rabnaa markaas Shirwayne inaan Culumada u qabano sasaa qorshaha noogu jira Insha Allah.

Himilo: Wax hadda idin diidan oo Culumo ah oo Dallada ka tirsanayn ma jiraan ?

Sh. Nuur: Walaahi wax diido xoog badan ma jirto sababtoo ah anaga Culumada qaybaheedii oo dhan meeshan waa laga heli, laakiin Faaraxow waxaad ogataa wax kasta oo la sameeyo haddii 100% khayr iyo wanaag yahay nin uun ka garab hadlo oo yiraahda looma dhamo iyo aniga kuma jirin iyo ma fiicna waa la helayaa, laakiin had iyo goor doc ka yeer baa Af Soomaaliga lagu yiraahdaa doc ka yeerna lama waayo lamina daneeyo waxaas oo kale aqlabilayada mar haddey wada jirto had iyo goor doc ka yeer waa layska helayaa danna lagama galayo?

Himilo: Waxad ka dhawajisey in ay Eldored Jireen dad Soomali ah oo Kirishtan sheegtey waxaana la og yahay Soomaali badan iney Dibadda ku maqan yihiin oo noocya badan leh haddii Nidaam la helo waxaa suurtowda in kuwaad sheegtey oo kale yimaadaan maxaad ugu talagasheen oo ka hortag ah?

Sh. Nuur: Wadanka horta dhibatooyin badan baa ka dhacey dad badan iney dibadaha aadaan way ku khasbanaadeen oo sababta naftii baa meel la geeyo la waayay ee dad badan oo dhaqaale doon ahna way jiraan hadana maca daalika dibadan la aadey khayr iyo sharba waa jirtaa, in waxoogaa nabadgalyo dadku ka helaanoo Mooryaantii halkan dadka layneysey laga nabadgalo waxoogaa nolol ahna la helo way dhici kartaa, laakiin fasaad badan oo xagga akhlaaqda iyo Diin la’aanba oo nin Muslim ah inuu yiraahdo anigu diinta waan ka baxay ayaa la arkey, Murtad buu noqonayaa ninkaas Shareecada Islaamkana waxay qabtaa in la dilo, qaar kale oo akhlaaqiyan isga dhintey oo meelahaas waxa ka jira waad og tahay laba Nin oo isgoorsatey iyo laba Naag oo isguursatey iyo Ragiiyoo dhagaha loo dalooliyay oo dahab loo galiyay, yacni Mujtamaca Soomaliga dadkaas boos ugama banaana ee marka annagu Jaaliyadaha dibadda jira waxaan u tilmaana had iyo goor iney iska ilaaliyaan waxa Diintooda iyo Dhaqankooda dhaawacaya ee mustaqbalkana waxaan rabnaa Insha Allah inaan u isticmaalno Internet-ka maadaama aduunyadiiba Tuula ay iska noqotey, marka meel aan Umaddaas dibadaha jirta kala hadalno yaan Insha Allah ku tala jirnaa, Shareecada iyo Diintana aan ugu sheegno, waxyaabaha kharibaada Diintooda iyo Akhlaaqdooda u keenayana aan uga digno, Soomaali ninkii yiraahda waa masiixiyoobeywaxaan u sheegaynaa waa Murtad bey agtanada ka dhigan tahay, Nin Muslim ahaan jirey ma gaaloobi karo haduu gaaloobana waa Murtad, Masiixi marba ma noqonayo, marka dadkaas inaan Soomaali boos ku lahayn xisbina aan loo ogolayn jiritaankoodana aan marna la aqoonsanayn Soomaliya inuu gawrac uga soo horeeyo anagu saas ayaan u sheegaynaa.

Culumaddii Soomaaliyeed hadaan nahay waxaan u sheegaynaa Soomaaliya maya in la yiraahdo boqolkiiba intaas waa Muslim boqolkiiba intaas waa Kirishtaan, Soomaali 100% waa Muslim Diin aan tan Islaamka ahayna ma yeelanayso.

Himilo: Waxaad sheegtey in Internet-ka aad isticmaalaysaan ma waxaad ula jeedaa in Dallada ay samaysanayso Bog Internet-ka oo Soomali ah?

Sh. Nuur: Saasan rabnaa haddii Alle yiraahdo.

Himilo: Haddii aan fiirino dhinaca Siyaasada waa tii shirka Soomaalida uga socda Kenya la sameeyay Dastuur dood badan dhaliyay waa maxay mawqifkiina ?

Sh. Nuur: Walaahi shirkan Kenya ka socda qof kasta oo Soomali ah markii hore raja wayn buu ka qabey, ihtimaam wayn baa la siinayay in midnimo Qaran la helo, waxay ahayd markii ugu horeysey oo kooxihii iska soo horjeedey wada tageen, marka raja wayn baa laga qabey in Dawlad Soomaaliyeed laga dhiso lakiin meesha waxaa ka soo baxay in shirka sidii la rabey uusan ahayn, dano kale ay soo galeen, meel la isaga ciyaarayo oo dano Soomaali lagu hayn oo la isu meerinayo go’aanadii iyo wixiiba la qorayay, wax saas bey noqotey oo la rabo Dawlad la soo sameeyay oo Soomaali aysan samaysanin laakiin gacmo ajnabi ay soo sameeyeen baa la damcey Soomaali in loo keeno.

Anagana marar badan baan shirkaa ka hadalney, marka hore waa soo dhaweyney waxaan rabney Dawlad Qaran oo Soomaali ah oo rajo saas ah ayaan qabney, laakiin markaan aragney inuu marin habaabey baan Bayaano badan ka soo saarney, ee hadana maalmahan maadama Igad oo dhan shirkii lagu wareejiyay lajnadii maamulayseyna laga dhigey mid shirka kaalmeyneysa waxaa weeye ee Soomaali oo dhan haddii la siinayo fursad danbe oo la isu tago oo TNG-da iyo Golahan cusub ee soo baxay ay tagaan oo Dastuurkiina meelaha uu ka xun yahay laga eego oo dib loo fiiriyo dan Soomaaliyeedna halkaa loo raadiyo anagu waan soo dhawaynaynaa, yacni rajadayadii shirkaas 100% ma dhamaan, laakiin marin habawgii hadduu wali ku socdo oo gacan Ajnabi mar labaad uu ku dhaco kolkaa waxaan ku baaqayna Soomali iney danaheeda ka tashato laakiin hadda waxaan wali leenahay maadaama shirka Kenya taageero Caalamina uu haysto isbedelna uu jiro oo wixii awal laga cabaadayay waxbaa laga bedeli la leeyahay ee Igad oo dhan ay maamulayso oo saddexdii dawladood gacantooda laga saarey oo la caam yeeley waxaan leenahay bal shirkaa halaga wardoono mar kale, taas baad moodaa in danta Soomaliyeed ku jirto mar walbana maslaxada Qaranka iyo Midnimada Soomaaliyeed in la eego yaa dantayada muhiimka ah.

Himilo: Mawqifkiina idinkoo shirka ka maqan baad Bayaan ku cadayseen ma isku daydeen inaad ka qaybgashaan shirka oo waxaad saxaysaan halkaa ka jeedisaan?

Sh. Nuur: Faaraxow waxaan u qorney dalab rasmi ah oo magaca Dallada ayaan shirka u gudbiney waxaa weeye lama yeelin, een shirkaasi kii Carte aad buu u khilaafsan yahay waxa weeye shir dad cadaw ah gacantooda galey lana dagaalamaya Diinta iyo dadka ehlu diinka ah marka looguma tala galin in Culumo fiican iney tagaan, Culumo wax garanaysa oo waxa xun iyo waxa fiican kala sheegi karta oo umadda danaheeda iyo masiirkeeda ku hogaamin karta Culumo sidaas ah iney timado looguma talagalin waaba laga ilaaliyaa Culumada fiican iyo dadka wacyiga leh iyo dadka wadaniyiinta ah…

Himilo: Dabcan dad Culumo ah haddana waa joogan ?

Sh. Nuur: Culumo magacoodey sheegtaane Culumo mateli karta magaca Culumada Soomaaliyed ma ahan, dad iyaga iska tegey bey ahaayeen, mawaaqiftii in shirka laga qaato la rabeyna kama qaadan, marka waxay agtanada ka tahay inan Culumo Soomaaliyeed tagin, Culumada waawayn ee wadankana haddad fiirisidna wax hadda meeshaa jira ma laha, maadaama Culumada aan matalaynana dalab baan qorney waxaa la yiri arimahan meeshan kama soconayaan.

Himilo: Cidda Culumada Diidaysa ma kuwa qabanqabinaya shirkaa mise Soomaalida kale ee ka qaybgalaysa shirkaa?

Sh. Nuur: Walaahi saad ogtahay Soomaalida haddaan hadda wax isbedelin awal iyaga jiritaan qumanba meesha kuma lahayn, anaga warqadda Kiplagat baan ku hagaajiney, asaga iyo saddexdii dawladood ee shirka maamulayay ayaa malaha isla arkey, haddee meeshana saddex dawladood ma maamulayne meesha wadcigeeda waa la socotaa, meel dad gaar ah iska wato ayay ahayd een dadkaasna meel ay wataan Diin loomaba soo dhawaynayo waa Dab iyo Dhagax kala dhawraay.

Himilo: Dadka Soomaalida ah ee shirka jooga ee ayaga heshiin la maxay Culumada ka rumaysan yihiin ma midda ay qabaan baa kuwaaa aad sheegtey ee shirka maamulayay?

Sh. Nuur: Walaahi dee.. kuwan Qabqablayaasha dagaalka ayagu badankoodaba Diin waxba kama yaqaanaan, mana jecla sidaan filayno, intaan hadda ayaga ka naqaanno dad hadda diin u jajaban ma ahan oo kalimaad Siyaasi ah oo layska adeegsado way iska jiraan, ninwalba marka uu rabo Diinta inuu ratigiisa ku kacsado Muslim baan ahay Diinbaan wax ku xukumi waa iska yiraahdaa, waa hadal Siyaasi ah laakiin dadka hadda Qabqablayaasha dagaalka loo yaqaan dad Diin jecel ama shuqul badan Diin ku leh ma ahan marka Diinta koleyba Ilaahey baa leh Soomaali oo dhanna way u taalaa marka Insha Allaah Diinta dad badan oo difaaca way heleysaa laakiin dadka hadda kooxaha ah ee halkaa tagey ee Diin ilaalin badan kuma jirto saasaa ka muuqata.

Himilo: Marka Culumada waxa la idiin diidayaa waa idinkoo raba in dalka dawlad islaam ah ka dhalato soo ma ahan?

Sh. Nuur: Mushkilada waxa weeye qaabkii hadda shirka u socdey, Dawladdii Carta waxyaabaha waa wayn ee lagu dumiyay waxaa ka mid ah in Diin lagu tuhmey, ama Dastuurkii Carta lagu soo sameeyay meela badan oo maslaxadda Islaamka iyo Diinta ay ku jirtey ama Baarlamaanka dad Culumo ah ay soo galeen waxyaabaha loogu marmarsiyoodey waxaa ka mid ahaa waxyaabahaas.

Marka shirkan waxaaba loogu tala galayba wixii Diin ku saabsan in lagu fogeeyo oo lagu sifeeyo, Baarlamaankana dad Culimo ah ayan soo galin, Dastuurkana wixii Diin maslaxa u ah in laga ilaaliyo, marka shirka sidiisaba Diin la’aan buu ku dhisan yahay shir Diin lagu daryeelayaba maba noqon karo shirka qolyahaas wataan.

Himilo: Ma rumaysan tihiin in ujeedooyinka shirka ay ka mid yihiin in dalka kala qaybsanaado?

Sh. Nuur: Walaahi dee haddey iyaga u suurta galayso, hadda matalan Federal bey aad u wadwadaan, Federaalna marka hadda Soomaali loo fiiriyo ama dhawr iyo tobnankii sano ee dagaalka ahaaye la soo marey amaba wadcigan Soomaalida ee Qabaliga ahba marka la fiiriyo yacni Federaalka aniga agtayda wax uu iiga dhigan yahay in la bilaabey Soomaali in la qaybiyaba.Marka qolyahan ayagu waa soo dhawaynahayaan waxaad og tahay hadalkii Danial Arab Moi uu runtii ka run sheegey xaqiiqda jirta marna Itoobiya iyo Kenya inaaney ogolayn dawlad xoog badan Soomaaliya iney ka dhalato maadaama labaduba dhul Soomaaliyeed ay haystaan, marka meesha khiyaano iyo mu’ aamaraad buu shirkaa oo dhan ku dhisan yahaye xataa Soomaali in Dawlad loogu dhiso iney rabaanba ma moodid, iney Umadda waqtiga ka halaagaan haddeyba Soomaali tashan layadba in la garab mariyo yaad moodaa, aduunyadoo dhan ma qabo iney sidaas wada tahay laakiin dawladaha aan deriska nahay waxaa xaqiiqo ah niyad fiican inaaney lahayn.

Himilo: Shirkaa Kenya inta la joogey dad ka qaybgalayay oo Soomaali ah baa lagu diley halkaa maxay Dallada Culumada arintaa ka qabtaa?

Sh. Nuur: Soomaalidu waxay dhahdaat Ri walba shililkey is dhigtaa lagu qalaa, Soomaali iyadaa waxaan isu keensatey, iney meelaha qaxooti ku ahaato, in Cunto loo qayqaybiyo, in habeenba hoteelka laga xirto, Cuntadii loo diido ayagoo Sooman, waxyaaba badan ba soo dhacay, in ayaga iyo Doofaaro meel layskula xareeyo, in marka danbeba la laayaba oo raggii muuqmuuqdey ee waxtarka ahaa maalinba la yiraahdo mid baa la diley, Axmed Rashiid baa u danbeeyay waa la socotaa, runtiina waxaas oo dhan waxay qayb ka yihiin mu’amrooyinka jirey, marka Ummadda Soomaaliyeed iney digtoonideeda qaadato oo Ilaahii khaaliqa ahaa ee abuuray ay u tawbad keenaan wadankoodana u soo noqdaan oo maslaxadda Umadda Soomaaliyeedna ay ka tashadaan, isu tanasulaan oo xal Soomaalidu u madaxbanaan tahay ay raadiyaan taa uunbaa lagaga bixi karaa Ihaanadan hadda lagu jiro.

Himilo: Arimaha Nabadgalyada Gudaha haddan u soo noqono dhibaatooyin badan oo nabadgalyada la xiriira ayaa jira oo afduub iyo dil leh oo Beelaha dadka wax dilaya ama afduubaya ay ka soo jeedaanna wax badan ka qaban karaan ka hortagga arintaas, maxay hadaba Dallada Culimada arimahaas ka gaysteen oo wacyigalin ama wax qabasho ah?

Sh. Nuur: Meel aan Dawlad ka jirin shacab hubaysan wixii la doona la sameeyaa, cabsidii Ilaahey way yaraatey dad mooryaan ahoo qorya haysta oo Ilaahey aqoon ba iska jira, Dawlad laga cabsado oo Ciidan lehna ma joogto marka wax walba waa dhacayaan, Afduub iyo isbaaro ayadoo Dawlad Qaran la dhisin ma joogsanayo.Waxyaabaha hadda la samaynayo ee difaaca madaniga waa wax Antidalora ah oo xanuun joojis ah ee marna ma noqonayso xal rasmi ah, marka waxaa Afduub lagaga bixi karaa iyo dhibaatada wadanka ka jirta oo dhan in la helo dawlad Soomaaliyeed oo barnaamijkeeda oo dhan wadata, inta ka horeysana anaga xal gaaban oo ah wixii wacdi ah ama tilmaan ah oo xaafad xaafad in la isugu duubmo oo mooryaanta looga hortago waan ka shaqaynaa.

Himilo: Dad Ganacsato ah oo magac leh oo xitaa Maleeshiyooyin haysta ayaa ka mid ah Beelaha ay Afduubayaasha ka soo jeedaan kuwaas ma kala hadasheen iney kooxahan ka hortagaan?

Sh. Nuur: Ganacsatada iyo Duqayda Beelaha Shirar iyo wadahadal baa noo socda sidii mashaakilkan looga hortagi lahaa, marka muddo dheerbaan soo wadney hadana waa wadnaa.

Himilo: Dhinaca kale Ciiddii Soonfur ayaa soo fool leh maxaad dadwaynaha ugu talagasheen oo aad u sheegaysaan?

Sh. Nuur: Waxaa aan u sheegeynaa dadwaynaha in sidii Soonka awalkiisa loogu midoobey in loogu midoobo Ciidana, Dallada Warfaafinta ayay fadhiisan doontaa Bishii bey raadinaysaa, haddii Bisha aan aragno habeenka Talaadada Soo galayso Idaacadaha ayaan kaga dhawaaqaynaa.

Himilo: Haddii khilaafkii soo noqdo maxaad ku tala gasheen?

Sh. Nuur: Haddee marba haddii aanan anaga dawlad ahayn sida maslaxada iyo khayrka ku jirto oo Diinta ay qabto ayaan u sheegaynaa, marka Soomaalida maadama ay Isniin wada Soontey iney Ciidda Talaado noqoto wa suurtagal iney Arbaco noqotana way dhici kartaa waxayna ku xiran tahay Bisha aragtideeda, Bishii baa la arkey ninkii yeeli waayo dee asagey u taal, Aakhiro iyo Aduunba asagaa ku halaagsami, laakiin anaga wax sugan baan rabnaa in Umadda ku hogaamino.

Himilo: Maxaa Shacaa’ir ah oo Maalinta Ciida ku tala gasheen?

Sh. Nuur: Maalinta Ciidda sida caadada noo ahaan jirtey waxaa lagu Dukadaa Istaadiyo Muqdisho, halkaasaa Ilaaheyna lagu baryaa Insha Allah waxaan rajaynaa anaga iyo gobolka Banaadir in arimahaas iska kaashano oo inta garoonkii la xaaqo la nadiifiyo oo salaadii Ciidda iyo ducooyin ugu qabano ayaan rajaynaynaa.

Himilo: Sh.Nuur Gobolada Soomaalida qaar waxaa ka jira Abaaro oo Roobkii Dayrta ayaan da’in ama yaraadey waxaana mas’uuliyiinta goobahaas qaar bilaabeen iney u qayla dhaamiyaan hay’adaha ajnabiga si gargaar loo soo gaarsiiyo, marka ka Dallad iyo Culumo ahaanba dadka ma ku booriseen iny Alle baryaan oo Roobdoon sameeyaan?

Sh. Nuur: Arintaas ayaan dhowayd baan ka wada hadalney, Masaajidda iyo meelaha aan ka hadalnana waan ka sheegnaa.Arintaan oo kale xalkeeda Gaalo in lagu ordo ma ahee waa in Alle lagu ordo Ilaahey baa gacan weyne oo Barwaaqadiisa lagu barwaaqoobi karaa Soomaali Roob bey u baahan tahee Qamadi Bakhaarada Gaalada ku duqoobey waxba u tari mayo, marka Umadda anoo waraysigan ka faa’idaysanaya waxaan Soomaali ugu baaqayaa meel kasta ay joogto in Salaada Istisqaha loogu soo baxo oo hadda Soom baa lagu jiraa hadaan Soom lagu jirin waxaan dhihi lahayn ha la Soomo lakiin hadda waaba la Sooman yahay, in banaanada loo baxo Caruurta, Dumarka iyo Duqyda iyo Dadka oo dhan Ilaahey la baryo Salaadii Istisqaha la dukada Illaahey Roob la waydiisto sidaas ayaan Soomaalida ugu Baaqaynaa, Ilaaheyna waxaan uga baryaynaa Umadda Soomaaliyeed inuu Abaarta ka qaado, Nabad la’aantana ka qaado, Nabadgalya la’aantana Nabadgalyo ugu badalo.

Himilo: Xagga xiriirkiina Culumada Soomalida maxaa dhihi lahayd?

Sh. Nuur: Waxaan dhihi lahaa Culumada Soomaliyeed meel ay joogaanba iney Raabidadaas ku midooban oo la soo xiriiraan ayaan ugu Baaqaynaa xafiiskana waxa uu ku yaalaa xaruunta Maxkamada Islaamiga Xarar Yaale Insha Allah Goboladana waa laga furi doonaa, guud ahaanna Caalamka Islaamka gaar ahaan Shacabka iyo Culumada Soomaaliyeedna Salaan ayaan u fidinayaa.

Source Himilo.com
Novermber 24, 2003

Erayga Eebbe & Somaliland

Somaliland: ololaha Kiristaan fidinta oo weji cusub yeeshay

Jimce August 29, 2003
Qalimada iyo qoraalada Ciise Masiixi ayaa ciyaala-iskuulka hadh cad lagaga iibiyaa Hargeysa dhexdeeda.Ujeedooyinkan dambe, suuqyada magaalooyinka Somaliland oo Hargeysa ay ku jirto waxa si mug leh ugu faafaya alaabooyin lagu xayeysiinayo Aaminaadda iyo Rumaynta Dariiqada Diinta Masiixiga.

Qalabyada dacaayada wanaagsan loogu sameeyey qaadashada Diinta Masiixiga waxa ka mid ah buuggaag iyo qalimo korkooda lagu xardhay qoraalo iyo sawiro lagu muujiyey in dariiqa keli ah ee gaadhsiin karaya guusha Eebbe in ay tahay rumaynta Nebi Ciise Mabaadid Diinta Masiixiga.Shaki kuma jiro, danta laga leeyahay faafinta alaabooyinka xambaarsan dacwad iyo farriimaha diiniga Kiristaaniga ah in ay tahay hawlgal agaasiman oo fasahaadin iyo gaaleyn ah oo la doonayo in bulshada muslimka ah lagu duufsado oo lagaga saaro iimaanka saalixa ah iyo caqiiqdada suubban ee Islaamnimada iyo Kitaabka xaq ah ee ALLAAH ku barakeeyey ummadda Islaamka.

Khatarta ugu weyn waxa weeye, alaabooyinkaa xambaarsan falsafadda gaalnimo in qaarkood hadda si ganacsi ah oo aan qarsoodi ahayn loogu iibiyo suuqyada magaalada Hargeysa, kuwaas oo ay ka mid yihiin qalimo noocoodu yahay “Pen” ayaa si caadi ah loogu iibinayaa macdaarada iyo meheradaha yar-yar iyo weliba ganacsiga wadhatada ah ee loo yaqaano Jeebleyaasha miisaska wax ku dul iibiya.Qalimadaasi waxa ay hadda si ballaadhan ugu baaheen ardayda yar-yar ee wax ka barata dugsiyada caadiga ah iyo Mac-hadyada tirada badan ee waxbarashada gaarka ah.

Qalimadaasi waa qaar dhuu-dhuuban oo qaabkooda iyo far-qoraalkooduba aad u qurux badan yahay laguna dheehay midabyo kala noocyo duwan, si weyn u soo jiidanaya carruurta da’da yar ee ardayda ah.Qalimadaa korkooda waxa si wanaagsan loogu xardhay qoraalo iyo weedho kala duwan oo huwan macneyaal Masiixi ah. Weedhahaas oo dhadhankooda iyo dhigaalkooduba si sahlan ugu dhibci karayaan maskaxda carruurta da’da yar iyo dadka wax-ma-garadka ahba, waxa ka mid ah kuwan:“Victory is Sure in Jesus.” Taas oo macnaheedu noqonayo: “Waxa hubanti ah in guuli ku suganaatay Ciise dhexdii.” Haddii si fudud loo yidhaahdo micnaha weedha waxa uu noqonayaa “Waxa lagu hubaa guushu inay ku jirto Diinta Nebi Ciise.”Qaar qalimadaa ka mid ah, waxa iyana ku qoran; “The Gift God is Eternal Life Through Jesus Christ Our Lord.” Taas oo macnaheedu yahay:“Gallada Eebbe waa Ilaaheenna Ciise Masiixi oo loo sii Maro Nolosha Aakhiro ee Lagu Waarayo.”

Amuurtani waxay marag cad u tahay in weerar culus oo weji cusub leh lagu soo jiheeyey bulshadeenna war-ma-qabtada ah, si loogala dagaalamo caqiidada Islaamka ee xaqa ah, isla markaana si badheedh ah loogu soo jiheeyey qorshe la doonayo in bulshadeenna Muslimka ah lagu Gaalaynayo, isla markaana si tartiib-tartiib ah loo waraabinayo taxliisha Kiristaamaynta.Sidaa darteed, waxaanu ku baraarujinaynaa ummadda Somaliland in ay ka feejignaadaan ololaha wejiga cusub ee weerarada Kiristaamaynta ah.

Isla markaana waxaanu u soo jeedinaynaa culimaa’udiinka iyo dadka waxgaradka ah in ay u hawlgalaan wacyigelinta bulshada, iyo barnaamijyo lagaga hortagayo dagaalka lagula jiro Diinta Islaamka.Maamulka dawliga ah ee Somaliland waxaanu ugu baaqaynaa in ay ku dhaqaaqdo tallaabooyin deg-deg ah oo ay wax kaga qabanayso qorsheyaasha Kiristaamaysan, gaar ahaan alaabooyinka xambaarsan xayeysiisyada Masiixinimo ee lagu faafinayo magaalooyinka.

Isha Warka: Jamhuuriya

Source: Burtinle, Jimce August 29, 2003